آنتی‌بادی‌های مثبت تیروئید به چه معنا هستند؟

بررسی آنتی‌تیروئید پراکسیداز، آنتی‌تیروگلوبولین و دیگر موارد مهم

یکی از آزمایش‌های مهم در تشخیص بیماری‌های تیروئید، آزمایش آنتی‌بادی تیروئید پراکسیداز (TPOAb) است. این آزمایش، یکی از چندین تست آنتی‌بادی است که می‌تواند به شناسایی بیماری‌های تیروئیدی ناشی از اختلالات خودایمنی کمک کند.

در بیماری‌های خودایمنی، سیستم ایمنی بدن به اشتباه به بافت‌های خودش حمله می‌کند. در این شرایط، در آزمایش خون می‌توان آنتی‌بادی‌های خودایمن (پروتئین‌های خاصی که سیستم ایمنی برای تخریب سلول‌ها تولید می‌کند) را شناسایی کرد.

اگر علائمی از بیماری تیروئید دارید، پزشک ممکن است این نوع آزمایش‌ها را برای بررسی وجود این آنتی‌بادی‌ها تجویز کند. با بررسی وجود و میزان این آنتی‌بادی‌ها در خون، آزمایشگاه می‌تواند تشخیص دهد که آیا احتمال بیماری خودایمنی وجود دارد یا خیر — و اگر بله، کدام نوع از بیماری‌ها محتمل‌تر است.

برای مثال:

• آزمایش آنتی‌بادی تیروئید پراکسیداز (TPOAb) می‌تواند وجود آنتی‌بادی‌هایی را نشان دهد که به‌شدت مشکوک به بیماری هاشیموتو هستند — بیماری‌ای که باعث کم‌کاری تیروئید می‌شود.

• آزمایش آنتی‌بادی گیرنده هورمون محرک تیروئید (TSHR-Ab) می‌تواند آنتی‌بادی‌هایی را شناسایی کند که احتمالاً نشان‌دهنده‌ی بیماری گریوز هستند — بیماری‌ای که باعث پرکاری تیروئید می‌شود.

در این مقاله با آنتی‌بادی‌های ضد تیروئید آشنا می‌شوید، می‌فهمید چه نقشی دارند، چرا ممکن است نیاز به انجام آزمایش آن‌ها داشته باشید، و چطور می‌توانید نتایج آزمایش خود را بهتر درک کنید.

آنتی‌بادی خودایمن	نام اختصاری	بیماری‌های مرتبط
آنتی‌بادی تیروئید پراکسیداز	TPOAb	بیماری هاشیموتو، بیماری گریوز و احتمالاً سرطان تیروئید
آنتی‌بادی گیرنده هورمون محرک تیروئید	TSHR-Ab	به‌شدت مرتبط با بیماری گریوز
آنتی‌بادی تیروگلوبولین	TgAb	بیشتر نشان‌دهنده‌ی بیماری هاشیموتو

آنتی‌بادی ضد تیروئید پراکسیداز (TPOAb)

آنتی‌بادی‌های ضد تیروئید پراکسیداز (TPOAb)، آنزیمی به نام تیروئید پراکسیداز (TPO) را هدف قرار می‌دهند.
این آنزیم در غده تیروئید وجود دارد و نقش حیاتی در تولید هورمون‌های تیروئیدی مهم تری‌یدوتیرونین (T3) و تیروکسین (T4) دارد.

TPO به واکنشی شیمیایی کمک می‌کند که در آن ید (یک ماده مغذی حیاتی) به پروتئینی به نام تیروگلوبولین اضافه می‌شود. این مرحله برای ساخت هورمون‌های تیروئید بسیار ضروری است.

اما وقتی آنتی‌بادی‌های ضد TPO در بدن وجود داشته باشند، جلوی عملکرد این آنزیم را می‌گیرند. نتیجه‌ی این فرآیند، کم‌کاری تیروئید (Hypothyroidism) است؛ وضعیتی که در آن غده تیروئید به اندازه‌ی کافی هورمون تولید نمی‌کند.

بر اساس تحقیقات:

• حدود ۹۰٪ از افراد مبتلا به بیماری هاشیموتو این آنتی‌بادی را در خون خود دارند.

• این آنتی‌بادی همچنین در ۷۵٪ از افراد مبتلا به بیماری گریوز و بین ۱۰ تا ۲۰٪ از افراد مبتلا به سرطان تیروئید هم مشاهده می‌شود.

نکته مهم:

اگر نتیجه‌ی آزمایش TPOAb شما مثبت باشد، برای رسیدن به تشخیص قطعی، معمولاً به آزمایش‌های خونی دیگر و بررسی‌های تکمیلی هم نیاز خواهد بود.

برای مثال:

• افراد مبتلا به بیماری هاشیموتو اغلب سطح T3 و T4 پایینی دارند، در حالی که سطح TSH آن‌ها بالاست.
  این اتفاق به این دلیل است که هیپوفیز سعی می‌کند با ترشح بیشتر TSH، به تیروئید فرمان بدهد تا هورمون بیشتری تولید کند.

با این حال، تأثیر آنتی‌بادی‌های ضد TPO بر سطح TSH ممکن است با تاخیر زمانی همراه باشد.
در برخی موارد، ممکن است ماه ها یا حتی سال‌ها پس از مثبت شدن این آنتی‌بادی، علائم کم‌کاری تیروئید ظاهر شوند.
جالب‌تر اینکه برخی افراد با وجود داشتن آنتی‌بادی TPO، هیچ‌وقت به کم‌کاری تیروئید مبتلا نمی‌شوند.

بیشتر بخوانید: بیماری کرون و هاشیموتو

آنتی‌بادی گیرنده هورمون محرک تیروئید (TSHR-Ab)

هورمون TSH که از غده هیپوفیز ترشح می‌شود، با اتصال به گیرنده‌های خاصی روی غده تیروئید، تولید T3 و T4 را آغاز می‌کند.
اما آنتی‌بادی‌های گیرنده TSH (TSHR-Ab) دقیقاً همین گیرنده‌ها را هدف قرار می‌دهند و تقلید عملکرد TSH را انجام می‌دهند — و در نتیجه ممکن است باعث پرکاری تیروئید (Hyperthyroidism) شوند.

این آنتی‌بادی‌ها در بیش از ۸۵٪ افراد مبتلا به بیماری گریوز یافت می‌شوند،
در حالی که در بیماری هاشیموتو شیوع کمتری دارند.
بنابراین، سطح بالای این آنتی‌بادی‌ها به‌طور قوی نشان‌دهنده‌ی بیماری گریوز است.

نکته:
آزمایش TSHR-Ab گاهی با نام آزمایش ایمونوگلوبولین محرک تیروئید (TSI) هم شناخته می‌شود.

بیشتر بخوانید: پرکاری تیروئید در نوزادان

آنتی‌بادی ضد تیروگلوبولین (Anti-Tg)

تیروگلوبولین (Tg) یک پروتئین حیاتی است که توسط غده تیروئید تولید می‌شود و نقش کلیدی در ساخت هورمون‌های تیروئیدی T3 و T4 دارد.
آنتی‌بادی‌های ضد تیروگلوبولین (Anti-Tg) این پروتئین را مورد حمله قرار می‌دهند و باعث کاهش تولید هورمون‌های تیروئیدی می‌شوند؛ نتیجه این اتفاق، کم‌کاری تیروئید است.

بر اساس آمار:

• حدود ۷۰٪ از مبتلایان به بیماری هاشیموتو دارای آنتی‌بادی Anti-Tg هستند.

• همچنین در ۳۰٪ از افراد مبتلا به بیماری گریوز نیز این آنتی‌بادی دیده می‌شود.

با این حال، وجود Anti-Tg در کنار TPOAb مثبت، بیشتر به نفع تشخیص هاشیموتو است.

تفسیر نتایج آزمایش آنتی‌بادی تیروئید

برای بررسی سطح آنتی‌بادی‌ها، نمونه خون گرفته می‌شود. در این آزمایش‌ها، میزان آنتی‌بادی‌ها به ازای هر میلی‌لیتر (mL) یا لیتر (L) خون، بر حسب واحد بین‌المللی (IU) اندازه‌گیری می‌شود.

مقادیر طبیعی برای بزرگسالان به شرح زیر است:

• آزمایش آنتی‌بادی تیروئید پراکسیداز (TPOAb): کمتر از ۳۴ IU/mL

• آزمایش ایمونوگلوبولین محرک تیروئید (TSI): کمتر از ۰.۵۵ IU/L

• آزمایش آنتی‌بادی تیروگلوبولین (TgAb): کمتر از ۱۰ IU/mL

آنتی‌بادی‌های ضد تیروئید چه معنایی برای شما دارند؟

درمان بیماری تیروئید بر اساس سطح آنتی‌بادی‌ها انجام نمی‌شود. درمان بر اساس علائم بالینی و نتایج TSH، T4 و T3 صورت می‌گیرد.

آزمایش آنتی‌بادی‌ها بیشتر برای شناسایی علت بیماری تیروئید کاربرد دارد. همچنین در شناسایی بیماری تیروئید تحت‌بالینی (بدون علائم مشخص) نیز کمک‌کننده است.

وجود آنتی‌بادی‌های تیروئیدی، نشان‌دهنده احتمال وجود بیماری خودایمنی تیروئید است، اما تنها بخشی از ماجرا را مشخص می‌کند. پزشک علاوه بر نتایج آزمایش، علائم بیمار، سابقه خانوادگی و سایر شاخص‌های خونی را نیز بررسی می‌کند.

ممکن است فردی سطح آنتی‌بادی بالا داشته باشد، اما نیازی به درمان نداشته باشد. اگر هورمون‌های تیروئید شما طبیعی هستند و هیچ علامتی ندارید، پزشک ممکن است فقط شما را تحت نظر بگیرد.

اگر علائم خفیف داشته باشید یا سطح هورمون‌های تیروئید در مرز طبیعی باشد، احتمال بیشتری وجود دارد که پزشک تصمیم به درمان بگیرد.

وجود آنتی‌بادی‌ها ممکن است نشانه‌ی تیروئید کم‌کار تحت‌بالینی باشد. درمان زودهنگام می‌تواند جلوی پیشرفت بیماری را بگیرد، اما این موضوع هنوز به‌طور قطعی اثبات نشده است.

بیشتر بخوانید: مقابله با علائم بیماری تیروئید

جمع‌بندی

برخی از مشکلات تیروئیدی، ناشی از بیماری‌های خودایمنی هستند. در این شرایط، بدن به اشتباه آنتی‌بادی‌هایی تولید می‌کند که در روند طبیعی تولید هورمون‌های تیروئید اختلال ایجاد می‌کنند.

این آنتی‌بادی‌ها ممکن است باعث شوند تیروئید بیش از حد یا کمتر از حد طبیعی کار کند.
آزمایش آنتی‌بادی‌ها می‌تواند به مشخص شدن علت اصلی اختلال تیروئید کمک کند.

درمان بیماری تیروئید به علائم بالینی بستگی دارد، نه فقط نتایج آزمایش آنتی‌بادی. اگر علائمی ندارید، ممکن است اصلاً نیازی به درمان نداشته باشید.

توصیه نهایی از تیراد

سیستم ایمنی بدن ما معمولاً آنتی‌بادی‌ها را برای مبارزه با میکروب‌ها تولید می‌کند، اما گاهی به اشتباه به بافت‌های سالم، از جمله غده تیروئید، حمله می‌کند. این مسئله می‌تواند منجر به بروز بیماری‌های خودایمنی تیروئید شود.

اگر دچار علائم مربوط به تیروئید هستید، پزشک ممکن است آزمایش‌هایی برای بررسی این آنتی‌بادی‌ها تجویز کند.
تشخیص زودهنگام و مدیریت صحیح، کلید حفظ سلامت تیروئید شماست.

سوالات پرتکرار

بیماری هاشیموتو چقدر جدی است؟

اگر بیماری هاشیموتو درمان نشود، می‌تواند به عوارض جدی و حتی تهدیدکننده‌ی زندگی منجر شود. از جمله این عوارض می‌توان به:

• آریتمی قلبی (ضربان نامنظم قلب)

• بزرگ شدن قلب (کاردیومگالی)

• و در موارد نادر، میکزدم اشاره کرد؛ وضعیتی که می‌تواند منجر به کما و مرگ شود.

چگونه می‌توان آنتی‌بادی‌های تیروئید پراکسیداز را کاهش داد؟

مطالعات نشان داده‌اند که مصرف روزانه ۲۰۰ میکروگرم سلنیوم می‌تواند به کاهش سطح آنتی‌بادی‌های TPO در افراد مبتلا به هاشیموتوی خفیف یا بیماری گریوز کمک کند.
این مکمل همچنین ممکن است به بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک کند.

چه عواملی به جز بیماری‌های خودایمنی می‌توانند باعث اختلال تیروئید شوند؟

عوامل زیر می‌توانند بدون دخالت سیستم ایمنی، باعث بیماری تیروئید شوند:

• اختلالات غده هیپوفیز

• مشکلات مادرزادی تیروئید

• کمبود ید در رژیم غذایی

• جراحی تیروئید

• پرتودرمانی ناحیه سر و گردن

• و حتی مصرف برخی داروها

بیشتر بخوانید: علائم پرکاری تیروئید در زنان باردار

نتیجه‌گیری نهایی

آزمایش آنتی‌بادی‌های تیروئید ابزار مهمی در تشخیص بیماری‌های خودایمنی تیروئید است، اما تنها بخشی از مسیر تشخیص و درمان محسوب می‌شود. تصمیم‌گیری درباره‌ی درمان باید همیشه با توجه به علائم بالینی، سابقه پزشکی، و نتایج سایر آزمایش‌ها انجام شود.

اگر نگران عملکرد تیروئید خود هستید، مشاوره با پزشک و انجام بررسی‌های دقیق می‌تواند نقش کلیدی در پیشگیری از عوارض جدی داشته باشد.
در تیراد، ما به سلامت تیروئید شما اهمیت می‌دهیم.

بیشتر بخوانید: ندول تیروئید نیاز به بیوپسی یا جراحی دارد؟