کم‌کاری تیروئید در مقابل پرکاری تیروئید

اگر اخیراً انرژی قبل را در خود احساس نمی‌کنید، این امکان وجود دارد که به خود مشکوک شده باشید، آیا این علائم شما مربوط به اختلالات تیروئیدی مانند کم‌کاری یا پرکاری تیروئید است یا خیر؟

بررسی عملکرد این غده قدم مهمی در سفر سلامتی هر فرد است. بیماری تیروئید تقریباً ۲۰ میلیون نفر را در ایالات متحده تحت‌تأثیر قرار می‌دهد که از این تعداد زنان بالای ۳۰ سال در بالاترین رتبه ابتلا قرار دارند.

تخمین زده می‌شود که از هر هشت زن، یک زن در طول زندگی خود دچار اختلال و مشکلات تیروئیدی شود.

درک خطر ابتلا به اختلال و مشکلات تیروئیدی با نگاهی به دو نوع شایع از اختلالات تیروئیدی شروع می‌شود:

• کم‌کاری تیروئید
• پرکاری تیروئید

گرچه نام این دو اختلال تیروئیدی ممکن است یکسان به نظر برسد، اما این اختلالات تیروئید و علائمی که در بدن ایجاد می‌کنند، هر کدام بسیار متفاوت هستند.

تیروئید یک غده پروانه‌ای شکل کوچک است که در پایین گردن درست زیر حنجره قرار دارد. هورمون‌های تولید شده توسط تیروئید، تری‌یدو تیر وئید(T3)  و تیروکسین (T4) تأثیر زیادی بر سلامت بدن دارند، از تنظیم متابولیسم، وزن بدن و سطح انرژی گرفته تا حفظ فشارخون، دمای بدن و ضربان طبیعی قلب.

گاهی اوقات بدن برای انجام این وظایف به هورمون‌های تیروئید بیشتری نیاز دارد و در مقابل گاهی به مقدار کمتری نیاز دارد. تیروئید سیگنال‌هایی را به مغز می‌فرستد و دریافت می‌کند تا تعیین کند که چه زمانی باید هورمون‌های خود را تولید و ترشح کند.

چرخه عملکرد تیروئید تا زمانی که اتفاقی پیش نیاید و آن را مختل نکند، ادامه میابد. اما هنگامی که مشکلی در تولید هورمون تیروئید یا ترشح هورمون‌ها به وجود آید، یکی از دو اختلال تیروئید می‌تواند ایجاد شود.

کم‌کاری تیروئید

کم‌کاری تیروئید زمانی اتفاق می‌افتد که تیروئید شما هورمون‌های کافی برای حمایت کامل از عملکرد تیروئید تولید نمی‌کند. به این تداخل تیروئید کم‌کاری تیروئید یا تیروئید کم‌کار نیز می‌گویند.

زمانی‌که هورمون‌های تیروئید شما کم‌کار می‌شوند و برای حمایت کامل از عملکرد تیروئید بسیار کم هستند، تمام فرایندهای بدن که تیروئید از آنها پشتیبانی می‌کند، مانند متابولیسم، کند می‌شوند. افزایش وزن و خستگی اغلب دو علامت اولیه کم‌کاری تیروئید هستند.

۳ دلیل مهم در کم‌کاری تیروئید زنان

شایع‌ترین علت کم‌کاری تیروئید در زنان، بیماری هاشیموتو است. بیماری هاشیموتو یک بیماری خودایمنی است که در آن سیستم‌ایمنی به‌اشتباه به تیروئید حمله می‌کند. این حمله به تیروئید آسیب می‌رساند به‌طوری‌که دیگر نمی‌تواند هورمون کافی تولید کند.

اما ۳ دلیل مهم که باعث می‌شود زنان بیشتر از مردان به کم‌کاری تیروئید مبتلا شوند، شامل:

۱.      تغذیه نامناسب

زنان ممکن است کمبود موادمغذی موردنیاز برای تولید هورمون تیروئید، از جمله سطوح ناکافی ید، سلنیوم، تیروزین و ویتامین‌های B را تجربه کنند. کربوهیدرات‌های اضافی و پروتئین بسیارکم در رژیم‌غذایی نیز می‌تواند در تولید هورمون تیروئید اختلال ایجاد کند.

۲.      استرس

استرس مزمن، هورمون‌های استرس اضافی تولید می‌کند که می‌تواند با تولید هورمون تیروئید تداخل داشته باشد و تبدیل و آزادسازی T3 و T4 را نامنظم کند.

۳.      پیش از یائسگی

در طول دوران پیش از یائسگی، نوسانات و عدم تعادل در استروژن، پروژسترون و تستوسترون می‌تواند با چرخه همکاری مغز و تیروئید تداخل داشته باشد و تولید هورمون تیروئید را مختل و T3 و T4 موجود را برای سلول‌های بدن کاهش دهد.

سایر علل کم‌کاری تیروئید عبارت‌اند از:

1. درمان پرکاری تیروئید (ید رادیواکتیو)
2. پرتودرمانی در درمان برخی سرطان‌ها
3. برداشتن تیروئید
4. بارداری (کمبود موقت تیروئید مرتبط با تغییرات هورمونی در بارداری)

کم‌کاری تیروئید یکی از رایج‌ترین اشکال عدم تعادل هورمونی است.

پرکاری تیروئید

زمانی‌که گفته می‌شود یک تیروئید پرکار است، به این معنی است که غده تیروئید بیش از آنچه بدن واقعاً نیاز دارد، هورمون تولید می‌کند. زنان هشت برابر بیشتر از مردان در معرض ابتلا به این بیماری هستند. هنگامی که تیروئید هورمون‌های اضافی تولید می‌کند، سلول‌های بدن سرعت عملکرد خود را افزایش می‌دهند که این حالت، منجر به مشکلاتی مانند ضربان قلب تند و خلق‌وخوی عصبی و استرسی می‌شود.

شایع‌ترین علت پرکاری تیروئید، اختلال خودایمنی است که با نام بیماری گریوز شناخته می‌شود. هنگامی‌که بیماری گریوز ایجاد می‌شود، بدن آنتی‌بادی‌هایی تولید می‌کند که غده تیروئید را ملتهب و بزرگ می‌کند و همچنین ممکن است باعث تورم چشم و ضخیم‌شدن پوست در قسمت تحتانی پاها شود. بیماری گریوز اغلب زنان ۳۰ تا ۴۰ساله را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. همچنین به‌عنوان “گواتر منتشر سمی” نیز شناخته می‌شود.

یک علت دیگر که البته کمتر شایع است، وجود یک ندول غیرمعمول یا “گرم” است که در تیروئید ظاهر می‌شود. این ندول‌ها که «گواتر ندولار سمی» نیز نامیده می‌شوند، تولید هورمون‌های تیروئیدی را تحریک می‌کنند. گاهی اوقات یک ویروس، تیروئید را ملتهب می‌کند و باعث یک دوره موقت پرکاری تیروئید می‌شود. این بیماری تیروئیدیت نامیده می‌شود و معمولاً خودبه‌خود برطرف می‌شود.

زنان همچنین به دلیل مصرف بیش از حد داروهای تیروئید حاوی T3 دچار پرکاری تیروئید می‌شوند. به همین دلیل هر فردی که مکمل تیروئید مصرف می‌کند باید به‌دقت تحت‌نظر پزشک باشد.

علائم کم‌کاری تیروئید در مقابل پرکاری تیروئید

اغلب بهترین راه برای شروع تشخیص کم‌کاری یا پرکاری تیروئید این است که به‌سادگی به بدن خود گوش دهید. علائم اغلب به شکل نشانه‌های گویایی ظاهر می‌شوند، زمانی که شما اطلاعات و دانش کافی داشته باشید و بدانید که باید به دنبال چه‌چیزی باشید، علائم به‌راحتی قابل‌تشخیص هستند.

علائم زیر را بررسی کنید تا ببینید تیروئید شما درگیر پرکاری شده است یا خیر.

علائم پرکاری تیروئید

• تپش قلب؛ ضربان قلب تسریع شده
• درد قفسه سینه
• احساس گرم بودن همیشگی و بالابودن حرارت بدن
• عصبی‌بودن و لرزش ناخودآگاه
• بی‌خوابی با وجود احساس خستگی
• تنگی نفس
• اسهال و ناراحتی گوارشی
• افزایش اشتها
• دوره‌های قاعدگی کم یا غایب؛ ناباروری
• کاهش وزن
• زوال عضلانی
• پوست گرم و مرطوب
• ریزش مو
• چشم‌های برآمده و بیرون‌زده
• تشدید اضطراب، تحریک‌پذیری، بدخلقی یا افسردگی

علائم پرکاری تیروئید می‌تواند مشابه علائم سایر بیماری‌ها از جمله اختلالات اضطرابی باشد؛ بنابراین، به‌جای اینکه فرض کنیم این فقط یک اختلال خلقی است، عملکرد تیروئید همیشه باید برای پرکاری تیروئید بررسی شود، زمانی‌که یک زن علائم جدیدی از اضطراب، حملات پانیک یا بیش‌فعالی از هر نوع را تجربه می‌کند، بررسی عملکرد تیروئید ضروری است.

علائم پرکاری تیروئید نیز می‌تواند به‌تدریج در طول زمان بدتر شود. بسیاری از زنان برای ماه‌ها یا سال‌ها پرکاری تیروئید داشته‌اند؛ اما علائم را تا زمانی‌که شدیدتر نشوند، تشخیص نمی‌دهند. زنان مسن ممکن است بدون داشتن هیچ یک از علائم پرکاری تیروئید، وزن کم کنند یا افسرده شوند.

علائم کم‌کاری تیروئید

علائم کم‌کاری تیروئید می‌تواند به‌آرامی و اغلب طی چندین سال ایجاد شوند. در ابتدا ممکن است احساس خستگی و تنبلی کنید. بعداً، ممکن است علائم و نشانه‌های دیگری از کندی یا کم‌کاری تیروئید را مشاهده کنید.

علائم کم‌کاری تیروئید عبارت‌اند از:

• خستگی شدید
• ازدست‌دادن انرژی
• افزایش وزن
• افزایش حساسیت به سرما
• یبوست
• پوست خشک
• موهای خشک و شکننده
• نازک شدن ابروها
• افزایش وزن
• صورت پف‌کرده
• گرفتگی صدا
• ضعف عضلانی و درد عضلانی
• زردشدن کف دست‌ها و کف پاها
• افزایش سطح کلسترول
• دوره‌های قاعدگی نامنظم
• ناباروری
• تشدید علائم PMS
• سینه‌های فیبروکیستیک

عملکرد کم یا کندشدن تیروئید با بسیاری از اختلالات و عدم تعادل غدد درون‌ریز، علائم مشترکی دارد. یافتن نشانه‌هایی که از علائم رایج و مهم کم‌کاری تیروئید است به تأیید اینکه آیا تیروئید شما علت اصلی بروز این علائم است یا خیر، کمک می‌کند.

پرکاری تیروئید بدتر است یا کم‌کاری تیروئید

کم‌کاری تیروئید در زنان بسیار شایع‌تر از پرکاری تیروئید است. تخمین زده می‌شود که زنان ۵ برابر بیشتر از تیروئید پرکار دچار کم‌کاری تیروئید می‌شوند.

در شرایطی که اجازه داده شود هر یک از اختلالات تیروئید به‌اندازه کافی شدید شود، زنان می‌توانند دچار مشکلات جدی در سلامتی خود شوند. کم‌کاری تیروئید می‌تواند منجر به بیماری قلبی شود. پرکاری تیروئید می‌تواند به ضربان قلب نامنظم و فشارخون بالا و مشکلات قلبی مرتبط کمک کند.

اما خبر خوب این است که هنگامی که هر یک از انواع اختلالات تیروئید در مراحل اولیه تشخیص داده شود، می‌توان اقدامات طبیعی و غیرتهاجمی را برای تسکین علائم و بازگرداندن عملکرد سالم تیروئید انجام داد و خطر جدی سلامت بدن را تهدید نمی‌کند.

تشخیص و درمان طبیعی مشکلات تیروئیدی

اگر مشکوک هستید که مشکل تیروئید دارید یا خیر، توصیه می‌کنیم همین‌الان به علائم بدن خود توجه کنید؛ زیرا هرگونه علامت مربوط به تیروئید نشانه‌ای است برای توجه و اقدام به درمان.

انتظار برای بدترشدن علائم، این احتمال را ایجاد می‌کند که در نهایت به داروهای تیروئیدی  در طولانی‌مدت نیاز داشته باشید. شروع زودهنگام درمان و تغییر سبک زندگی و تغذیه، ترکیبی برنده برای حمایت از سلامت تیروئید است.

سطح TSH تیروئید

برخی افراد تصمیم می‌گیرند که تیروئید خود را به کمک یک آزمایش ساده خون بررسی کنند تا از صحت عملکرد تیروئید خود اطمینان به دست آورند.

تست TSH (هورمون محرک تیروئید) و تست T4 دو معیار رایج برای بررسی عملکرد تیروئید هستند.

در بهترین حالت، سطح تیروئید باید در وسط محدوده‌های ذکر شده در زیر باشد. به‌طورکلی، سطح پایین TSH  زیر mU / L 0.5  و سطح T4  آزاد بالاتر نشان‌دهنده پرکاری تیروئید است. سطح TSH بالاتر می‌تواند نشان‌دهنده کم‌کاری تیروئید باشد.

توجه داشته باشید که همه پزشکان نتایج تیروئید را به یک‌شکل تفسیر نمی‌کنند.

بسیاری از اوقات، پزشکان به زنانی که مشکوک به مشکلات تیروئیدی و کم‌کاری تیروئید هستند، می‌گویند که نتایج آزمایش‌ها «طبیعی» است، درحالی‌که در واقع در محدوده «کم‌کاری تیروئید تحت بالینی» قرار دارند.

درمان‌های طبیعی پرکاری تیروئید و کم‌کاری تیروئید

اگر متوجه علائمی شده‌اید که نشان می‌دهد عملکرد تیروئید شما کمتر از حد مطلوب است، خوشبختانه کارهای زیادی وجود دارد که می‌توانید برای بازگرداندن تعادل به تیروئید انجام دهید.

غذاهای حمایت‌کننده تیروئید بخورید.

تحقیقات نشان می‌دهد که تیروئید برای عملکرد به ویتامین‌ها و موادمعدنی خاصی نیاز دارد. موادمعدنی مانند ید، سلنیوم، روی و ویتامین‌های A، C، D و B همگی در غذاهای روزمره یافت می‌شوند و تیروئید شما برای عملکرد خوب به آنها وابسته است. سعی کنید سبزی‌های دریایی بیشتری بخورید تا منبع خوبی از ید باشند.

مکمل‌های هدفمند بخورید.

برخی از گیاهان و موادمعدنی می‌توانند جنبه‌های کلیدی اختلال عملکرد تیروئید را برطرف کرده و از سلامت تیروئید حمایت کنند. علاوه بر ید، سلنیوم یک ماده مغذی روزانه است که تیروئید در اشکال و دوزهای مناسب به آن نیاز دارد. برخی از گیاهان حاوی ترکیباتی هستند که می‌توانند کمک‌کننده باشند.

تحقیقات نشان داده است که گیاه رازک جذب ید را افزایش می‌دهد و کولئوس اثر TSH را تقلید می‌کند. آشواگاندا با حمایت از تعادل هورمون تیروئید به تسکین علائم تیروئید کمک می‌کند.

با ورزش منظم از تیروئید حمایت کنید.

مطالعات نشان می‌دهند که وقتی ضربان قلب شما با ورزش افزایش می‌یابد، هورمون‌های تیروئید می‌توانند افزایش پیدا کنند. فعالیت‌بدنی منظم به تیروئید یادآوری می‌کند که هوشیار بماند، زیرا در حین حرکت، کاری برای انجام‌دادن دارد. پیاده‌روی، رقص، ورزش و به‌خصوص یوگا می‌توانند از سلامت تیروئید شما حمایت کنند.

حمایت طبیعی از تیروئید پرکار

برای زنانی که نگران پرکاری تیروئید هستند، گیاهانی که از عملکرد این غده حمایت می‌کنند شامل بادرنجبویه است. مطالعات روی این گیاه نشان داده که ممکن است هورمون محرک تیروئید (TSH) را مسدود یا کاهش دهد و سطح هورمون T3 و T4 را نیز کاهش دهند.

شما چه اقدامی برای حمایت از این غده انجام می‌دهید؟