همه چیز دربارهی الاستوگرافی تیروئید
یکی از دستگاههای تصویربرداری و سونوگرافی که میتواند به تشخیص دقیقتر و بهتر تودههای سرطانی و تودههای خوش خیم مناطق مختلف بدن بپردازد الاستوگرافی و یا اسکن الاستو است. ممکن است تاکنون برای شما هم پیش آمده باشد که دکتر و متخصصی که به او مراجعه کردهاید این تست را برای شما تجویز کرده باشد و این سؤال برایتان پیش آمده باشد که اسکن الاستو چگونه کار میکند و برای چه مواقعی تجویز میشود. در این تاپیک سعی کردیم تا توضیح مختصر و مفیدی راجع به این اسکن به شما بدهیم، همچنین در ادامهی این مقاله کاربرد الاستوگرافی تیروئید در تشخیص سرطان و اسکن الاستو در سرطان سینه و کبد بیان شده است. الاستوگرافی روشی نوین و بسیار کاربردی است که در کنار روشهای کم تهاجمی در درمان تودههای بدخیم و خوش خیم مناطق مختلف بدن از جمله تودههای تیروئید به کار گرفته میشود.
الاستوگرافی تیروئید
ندولهای تیروئید تودههای شایعی هستند که معمولاً در سونوگرافی تیروئید دیده میشوند. به همین دلیل تشخیص تودههای سرطانی از این ندولها جزو اولویتهایی است که متخصص رادیولوژی را درگیر مینماید تا مشخص شود کدام ندول باید بیوپسی شود. وجود چند ویژگی مشکوک در تودههای تیروئید میتواند باعث شود که دکتر رادیولوژی سرطان تیروئید را پیش بینی کند، از جمله:
- هایپواکوژنیسیته بودن (به این معنی که بازتاب بیشتری در تصاویر وجود دارد، تودههای سرطانی بافت سفت و جامد دارند و به همین دلیل بازگشت امواج صوتی از دستگاه سونوگرافی بر روی توده کمتر بوده و به همین دلیل سایه بیشتری نمایان میشود، در نتیجه تودهها تیرهتر دیده میشوند)
- وجود حاشیه اسپکولیت )piculated margin( (به این معنی که حاشیه نامنظم دارند)
- میکروکلسیفیکیشن (دارای لکههای کوچکی از کلسیم) هستند
عملکرد الاستوگرافی تیروئید در تشخیص تودههای سرطانی
عملکرد تشخیصی درست میتواند در زمان کمتر و با هزینه کمتر و از طریق روشهای کمتر تهاجمی به تشخیص تودههای تیروئید بپردازد. تصویربرداری با کمک دستگاه الاستوگرافی میتواند دقت بالاتری را در نمایان کردن تودههای پر خطر نسبت به تودههای کم خطر داشته باشد و از انجام بیوپسیهای بی مورد و تعداد تشخیصهای نادرست کم کند.
در معاینات فیزیکی وجود تودههای سفت و محکم میتواند علائمی برای وجود سرطان باشد ولیکن اینگونه معاینات فیزیکی ذهنی و محدود به بیماران گواتر مولتی ندولار (گواتر با چندین ندول) و یا بیماران با وجود ندولهای کوچک عمیق است. در حالی که الاستوگرافی میتواند ارزیابی عینی سفتی بافت را انجام دهد و احتمال وجود سرطان را تا درصد بالایی به درستی پیش بینی کند.
در حال حاضر دو نوع الاستوگرافی در معاینات بالینی به کار گرفته میشود، الاستوگرافی موجی برشی و الاستوگرافی کششی، که البته این نوع سونوگرافی در ترکیب با سونوگرافی معمول و در مقایسه تصاویر کاربرد تشخیصی دقیقتری را عنوان میکند.
الاستوگرافی در سرطان سینه
یکی از شایعترین نوع سرطان در بین زنان سرطان سینه است که از عمدهترین علتهای مرگ و میر در بین زنان محسوب میشود. آمار سرطان سینه در سال ۲۰۱۲ حدود ۱.۷ میلیون و بالغ بر ۵۰۰ هزار مرگ و میر در همان سال بوده است. از این رو پیدا کردن راهکاری برای تشخیص به موقع و درمان این نوع سرطان از اولویتهای علوم و فنون پزشکی در نظر گرفته شد. در سال ۱۹۹۱ اولین ایده در به کارگیری الاستوگرافی در تشخیص سرطان پستان توسط Ophir و دوستان مطرح گردید و در سال ۱۹۹۷ تحقیقات نشان داد سونوگرافی الاستوگرافی میتواند به تشخیص ضایعات پستانی کمک کند و در سال ۲۰۰۳ اولین تجهیزات پزشکی در این مورد تولید و عرضه گردید.
الاستوگرافی پستان
سونوگرافی الاستوگرافی پستان نیز مانند الاستوگرافی تیروئید در واقع یک روش تصویربرداری غیر تهاجمی است که اطلاعاتی در مورد تودههای موجود در سینه میدهد. این روش در مقایسه با سونوگرافی معمول اطلاعاتی اضافه بر سازمان در اختیار متخصص رادیولوژی میگذارد. در سونوگرافی معمولی بافت و شکل ظاهری قسمت مورد تست مشخص میشود ولیکن الاستوگرافی میتواند علاوه بر این اطلاعات، همانگونه که گفته شد سنجشی از سختی بافت سینه نیز مطرح نماید و یک مکمل تشخیصی در کنار سونو است. افزایش دقتی که در نتیجه قرارگیری این دو روش تصویربرداری ایجاد میشود باعث میشود تا درصد خطای پزشک در تشخیص تودهها بسیار کم شود.
الاستوگرافی بر چه اساسی میتواند به تشخیص سرطان کمک کند؟
به طور معمول سرطان و بافتهای سرطانی به شکل یک بافت سفت (نواحی سفت) در بدن ظاهر میشوند. اگرچه تودههای خوش خیم هم ممکن است در ظاهر سفت به نظر بیایند ولی به سفتی تودههای سرطانی نیستند. این را در نظر بگیرید که بافتهای سلولی بدن از یک سری بلوکهای سلولی با ساختاری ماکروسکوپی و میکروسکوپی تشکیل شدهاند. حال تشخیص این بافتها با تغییراتی که در اثر آسیب به آنها پیدا میکنند با کمک تکنیک لمس اگر نزدیک به سطح پوست بدن نباشند، بسیار سخت، مشکل و در مواردی غیر ممکن خواهد بود.
تکنیک اسکن الاستو
تکنیکی که در الاستوگرافی (اسکن الاستو) مطرح میشود بر اساس تعیین برخی از خواص مکانیکی در بافت پایه ریزی شده است. در این روش بافتها و میزان بافت توده بررسی میشوند و بدون آنکه نیازی به بیوپسی و نمونه برداری باشد متوجه وجود تودههای خوش خیم و یا بدخیم و سرطانی در سینه میشوند. Magnetic Resonance Elastography (MRE) نامی است که برای تکنیک الاستوگرافی در نظر گرفته شده است. دو ویژگی مهمی که در این سونوگرافی خاص تشخیصی در نظر گرفته شده است اندازه و میزان سفتی در لحظه انجام آن است.
اندازه توده: به دلیل خاصیت دسموپلاستی تومورها، ضایعات سخت با کاهش الاستیسیته (خاصیت کشسانی) و کشش در الاستوگرافی بزرگتر از حالت سونوگرافی نمایان میشوند. به این ترتیب متخصص رادیولوژی با محاسبه اختلاف بین اندازه تومور در این روشها میتواند نسبت بین آنها را محاسبه کند و اگر این نسبت بالای ۱.۳۱ باشد، توده بدخیم درنظر گرفته میشود.
سختی بافت: میزان و توزیع بافت موجود در توده به عنوان معیاری برای سنجش سختی در نظر گرفته میشود، تودههای بدخیم نسبت به تودههای خوش خیم سفتتر و با تراکم بالاتر هستند.
الاستوگرافی کبد
بیماری مزمن کبد چرب یکی از بیماریهایی است که با توجه به تغییر سبک زندگی این روزها که گریبان بسیاری از افراد را گرفته است و به یک بیماری شایع تبدیل شده است. چاقی، افزایش میزان چربی در خون، دیابت نوع ۲، استفاده از الکل و نیز برخی داروها از جمله مواردی است که موجب بهوجود آمدن این بیماری میگردد. تشخیص به موقع در این بیماری عاملی بر درمان آن است. از این بابت استفاده از روشهای پیشرفته، بهروز و درست در مواقعی که علائمی از این بیماری مشاهده میشود، یکی از موارد مهم اولویت برای پزشک است. از جمله این روشها میتوان به الاستوگرافی و یا فیبرواسکن کبد اشاره نمود.
الاستوگرافی علاوه بر بررسی بافتهای سرطانی و تودههای بدخیم در پستان و تیروئید به تشخیص موارد دیگری از جمله کبد چرب نیز کمک میکند. الاستوگرافی کبد کمک میکند تا به جای استفاده از روش تهاجمی بیوپسی و یا نمونه برداری، که احتمال خطا نیز در آن موجود است به راحتی و بدون درد و تهاجم به تشخیص و یا رد کبد چرب بپردازیم.
در روش بیوپسی ممکن است در آزمایشات انجام گرفته و نمونه برداشته شده خطایی رخ داده و تشخیص را با مشکل مواجه کند، همچنین محلی که از آن نمونه برداری میشود نیز در تشخیص آن مهم است و اگر نمونه از جای نادرست برداشته شده باشد، باز هم منجر به خطا در تشخیص میشود.
روش الاستوگرافی با دقت خوبی که در تشخیص بافتها دارد میتواند باعث شود تا پزشک و متخصص رادیولوژی بدون نیاز به بیوپسی بتواند پاسخ درستی را در تشخیص کبد چرب بدهد.
تصاویر الاستو در مانیتور
در این شکل میتوانید تفاوت بین مراحل کششی با الاستوگرافی در وجود تودهها را مشاهده کنید، شکل چهار از قسمت دوم و شکلهای چهار و پنج از قسمت اول نمایانگر یک توده بدون الاسیته (بدون بازتاب و از علائم سرطان) است.
منبع:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4058985/
اسکن الاستو در مرکز فوق تخصصی سونوگرافی و تصویربرداری تیراد
مرکز تصویربرداری و سونوگرافی تیراد مجهز به دستگاههای پیشرفته و به روز در زمینه انواع تصویربرداری از جمله اسکن الاستو است و با وجود پزشکان و اساتید فوق تخصص در زمینه رادیولوژی با استفاده از جدیدترین متدهای کم تهاجمی در تشخیص انواع تودههای خوش خیم و بدخیم، توانسته است تا نتایج خوب و ممتازی را در این زمینه به دست بیاورد.
مراجعین محترم میتوانند از طریق همین سایت جهت گرفتن نوبت در اسکن الاستو (الاستوگرافی) اقدام نمایند.
آیا این مطلب مفید بود؟ امتیاز بدهید.

دکتر حسین چگینی فلوشیپ فوق تخصصی رادیولوژی مداخله ای از دانشگاه تهران و متخصص رادیولوژی
موسس مرکز سونوگرافی و تصویربرداری تیراد
دارای گواهینامه نورورادیولوژی اروپا ESNR
عضو کمیته اینترونشن انجمن رادیولوژی ایران