چرا تیروئید پرکار می شود؟
پرکاری تیروئید (تیروئید پرکار) زمانی رخ می دهد که غده تیروئید شما بیش از حد هورمون تیروکسین تولید می کند. پرکاری تیروئید می تواند متابولیسم بدن شما را تسریع کند و باعث کاهش وزن ناخواسته و ضربان قلب سریع یا نامنظم شود.
سریع پیدا کنید
چندین روش درمانی برای پرکاری تیروئید موجود است. پزشکان از داروهای ضد تیروئید و ید رادیواکتیو برای کاهش تولید هورمون های تیروئید استفاده می کنند. گاهی اوقات، درمان پرکاری تیروئید شامل جراحی برای برداشتن تمام یا بخشی از غده تیروئید شما می شود. و البته روش های امروزی که در آنها دیگر نیازی به جراحی و آسیب به بافت تیروئید نیست مانند روش آر اف تیروئید و روش ماکروویو.
اگر چه پرکاری تیروئید می تواند جدی باشد اگر آن را نادیده بگیرید، اکثر مردم پس از تشخیص و درمان پرکاری تیروئید به خوبی پاسخ می دهند.
بنابراین اگر علائم یا علائم پرکاری تیروئید دارید، مهم است که تحت یک ارزیابی جامع قرار بگیرید تا در صورت لزوم بتوانید بهدرستی و سریع درمان شوید. پزشک شما یک معاینه فیزیکی کامل انجام میدهد، سابقه پزشکی شما را بررسی میکند و آزمایشهای خون دقیق را برای تشخیص انجام میدهد. آزمایشات تصویربرداری مانند سونوگرافی تیروئید، سی تی اسکن، یا اسکن جذب تیروئید نیز ممکن است درخواست شود. پرکاری تیروئید را می توان مدیریت کرد، اما در صورت عدم درمان می تواند عوارضی ایجاد کند، بنابراین تشخیص زودهنگام همیشه بهترین است.
علائم پرکاری تیروئید
افراد مسن به احتمال زیاد یا هیچ علامت یا نشانه ای ندارند یا علائم ظریفی مانند افزایش ضربان قلب، عدم تحمل گرما و تمایل به خستگی در طول فعالیت های معمولی دارند.
افتالموپاتی گریوز
- خشکی چشم
- چشم های قرمز یا متورم
- اشک ریزش زیاد یا ناراحتی در یک یا هر دو چشم
- حساسیت به نور، تاری یا دوبینی، التهاب یا کاهش حرکت چشم
- کره چشم بیرون زده
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر کاهش وزن بدون دلیل، ضربان قلب سریع، تعریق غیرمعمول، تورم در پایه گردن یا سایر علائم و نشانه های مرتبط با پرکاری تیروئید را تجربه کردید، به پزشک مراجعه کنید. توصیف کامل تغییراتی که مشاهده کرده اید بسیار مهم است، زیرا بسیاری از علائم و نشانه های پرکاری تیروئید ممکن است با تعدادی از شرایط دیگر مرتبط باشند.
اگر برای پرکاری تیروئید تحت درمان قرار گرفته اید یا در حال حاضر تحت درمان هستید، طبق توصیه به پزشک خود مرتباً مراجعه کنید تا بتواند وضعیت شما را تحت نظر داشته باشد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد اگر کاهش وزن بدون دلیل، ضربان قلب سریع، تعریق غیرمعمول، تورم در پایه گردن یا سایر علائم و نشانه های مرتبط با پرکاری تیروئید را تجربه کردید، به پزشک مراجعه کنید. توصیف کامل تغییراتی که مشاهده کرده اید بسیار مهم است، زیرا بسیاری از علائم و نشانه های پرکاری تیروئید ممکن است با تعدادی از شرایط دیگر مرتبط باشند. اگر برای پرکاری تیروئید تحت درمان قرار گرفته اید یا در حال حاضر تحت درمان هستید، طبق توصیه به پزشک خود مرتباً مراجعه کنید تا بتواند وضعیت شما را تحت نظر داشته باشد.
علل
پرکاری تیروئید می تواند در اثر تعدادی از بیماری ها از جمله بیماری گریوز، بیماری پلامر و تیروئیدیت ایجاد شود.
تیروئید شما یک غده پروانه ای شکل کوچک در قاعده گردن شما، درست زیر سیب آدم است. غده تیروئید تاثیر زیادی بر سلامت شما دارد. هر جنبه ای از متابولیسم شما توسط هورمون های تیروئید تنظیم می شود.
غده تیروئید شما دو هورمون اصلی تیروکسین (T4) و تری یدوتیرونین (T3) تولید می کند که بر هر سلول بدن شما تأثیر می گذارد. آنها میزان استفاده بدن از چربی ها و کربوهیدرات ها را حفظ می کنند، به کنترل دمای بدن شما کمک می کنند، بر ضربان قلب شما تأثیر می گذارند و به تنظیم تولید پروتئین کمک می کنند. تیروئید شما همچنین هورمونی تولید می کند که به تنظیم مقدار کلسیم خون (کلسی تونین) کمک می کند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد اگر کاهش وزن بدون دلیل، ضربان قلب سریع، تعریق غیرمعمول، تورم در پایه گردن یا سایر علائم و نشانه های مرتبط با پرکاری تیروئید را تجربه کردید، به پزشک مراجعه کنید. توصیف کامل تغییراتی که مشاهده کرده اید بسیار مهم است، زیرا بسیاری از علائم و نشانه های پرکاری تیروئید ممکن است با تعدادی از شرایط دیگر مرتبط باشند. اگر برای پرکاری تیروئید تحت درمان قرار گرفته اید یا در حال حاضر تحت درمان هستید، طبق توصیه به پزشک خود مرتباً مراجعه کنید تا بتواند وضعیت شما را تحت نظر داشته باشد.
دلایل تیروکسین بیش از حد (T4)
به طور معمول، تیروئید شما مقدار مناسبی هورمون ترشح می کند، اما گاهی اوقات T4 بیش از حد تولید می کند. این ممکن است به دلایل مختلفی رخ دهد، از جمله:
بیماری گریوز بیماری گریوز یک اختلال خود ایمنی است که در آن آنتی بادی های تولید شده توسط سیستم ایمنی بدن، تیروئید شما را برای تولید بیش از حد T4 تحریک می کند. این شایع ترین علت پرکاری تیروئید است.
ندول های تیروئید پرکار (آدنوم سمی، گواتر چند ندولار سمی یا بیماری پلامر). این شکل از پرکاری تیروئید زمانی رخ می دهد که یک یا چند آدنوم تیروئید شما T4 بیش از حد تولید کند. آدنوم بخشی از غده است که خود را از بقیه غده جدا کرده است و توده های غیرسرطانی (خوش خیم) ایجاد می کند که ممکن است باعث بزرگ شدن تیروئید شود.
تیروئیدیت گاهی اوقات غده تیروئید شما ممکن است پس از بارداری به دلیل یک بیماری خودایمنی یا به دلایل ناشناخته ملتهب شود. التهاب می تواند باعث شود که هورمون تیروئید اضافی ذخیره شده در غده به جریان خون شما نشت کند. برخی از انواع تیروئیدیت ممکن است باعث درد شوند، در حالی که برخی دیگر بدون درد هستند.
عوامل خطر
عوامل خطر پرکاری تیروئید عبارتند از:
- سابقه خانوادگی، به ویژه بیماری گریوز
- جنسیت زنانه
- سابقه شخصی برخی از بیماری های مزمن مانند دیابت نوع ۱، کم خونی خطرناک و نارسایی اولیه آدرنال
عوارض
پرکاری تیروئید می تواند به تعدادی از عوارض منجر شود:
مشکلات قلبی. برخی از جدی ترین عوارض پرکاری تیروئید شامل قلب می شود. اینها شامل ضربان قلب سریع، یک اختلال ریتم قلب به نام فیبریلاسیون دهلیزی است که خطر سکته مغزی را افزایش می دهد و نارسایی احتقانی قلب – وضعیتی که در آن قلب شما نمی تواند خون کافی برای رفع نیازهای بدن شما را به گردش درآورد.
استخوان های شکننده. پرکاری تیروئید درمان نشده همچنین می تواند منجر به استخوان های ضعیف و شکننده (پوکی استخوان) شود. استحکام استخوان های شما تا حدی به مقدار کلسیم و سایر مواد معدنی موجود در آنها بستگی دارد. هورمون تیروئید بیش از حد در توانایی بدن برای ترکیب کلسیم در استخوان ها اختلال ایجاد می کند.
مشکلات چشمی. افراد مبتلا به افتالموپاتی گریوز دچار مشکلات چشمی از جمله برآمدگی، قرمزی یا متورم شدن چشم ها، حساسیت به نور و تاری یا دوبینی می شوند. مشکلات شدید چشمی درمان نشده می تواند منجر به از دست دادن بینایی شود.
پوست قرمز و متورم. در موارد نادر، افراد مبتلا به بیماری گریوز دچار درموپاتی گریوز می شوند. این بر روی پوست تأثیر می گذارد و باعث قرمزی و تورم می شود که اغلب در ساق پا و پا ایجاد می شود.
بحران تیروتوکسیک. پرکاری تیروئید همچنین شما را در معرض خطر بحران تیروتوکسیک قرار می دهد – تشدید ناگهانی علائم شما که منجر به تب، نبض سریع و حتی هذیان می شود. اگر این اتفاق افتاد، به دنبال مراقبت های پزشکی فوری باشید.
دلایلی که باعث می شود تیروئید پرکار شود عبارتند از:
بیماری گریوز
گریوز یک بیماری حود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن شروع به حمله به سلولهای تیروئید نموده و تیروئید شروع به ترشح آنتی بادی می کند و این آنتی بادی بدن را به ترشح بیشتر هورمون تیروئید تحریک می کند، در این بیماری علائمی مانند برجستگی چشم و برون زدگی، دوبینی، تاری دید، تپش قلب و علائم پرکاری تیروئید و گواتر (بزرگی تیروئید) به وجود می آید.
این بیماری عمده ترین دلیل درباره پرکاری تیروئید است
علت دوم ندول های تیروئید هستند (ندول سمی تیروئید، گواتر مولتی ندولار سمی یا بیماری پلامر تیروئید)
به وجود آمدن ندول ها یا گره ها در تیروئید اگر سمی باشند و شروع به تولید هورمون تیروئید کنند باعث می شود تا تیروئید پرکار شود، این توده ها اگرچه بسیار شایع هستند ولی در اغلب موارد نگران کننده نیستند و با احتمالی بالای ۹۰ درصد خوش خیم بوده و به راحتی توسط روشهای کنونی (آر اف و ماکروویو) به خصوص اگر کوچک باشند قابل درمان هستند.
این در مورد بیماران مولتی ندولار متفاوت است و ممکن است این بیماران نیاز به جراحی داشته باشند تا گره ها با کمک تیروئیدکتومی جزئی و یا کلی خارج شوند.
به شکل عمومی همه ندول ها سمی نیستند به این معنی که بسیاری از آنها هورمون اضافه تولید نمی کنند و باعث پرکاری نمی شوند ولی اگر آدنوم ایجاد شده شروع به تولید هورمون کند موجب پرکاری می شود.
تیروئیدیت
زمانی که غده تیروئید متورم و ملتهب می شود این بیماری رخ می دهد، تیروئیدیت در انواع مختلف ظاهر می شود، این حالت در مواردی پس از بارداری و به علت بیماری های خود ایمنی و یا دلایل نامعلوم رخ می دهد، برخی موارد بیماری تیروئیدیت همراه با درد بوده و در برخی موارد دیگر بدون درد ظاهر می شود.
مصرف ید اضافی
ید یکی از مواد اولیه در ساخت هورمون تیروئید است، مصرف بیش از حد ید می توان باعث افزایش تولید هورمون تیروئید و پرکاری تیروئید شود.
کیست های بیضه و تخمدان
همچنین برخی تومورهای تخمدان و بیضه می توانند باعث پرکاری تیروئید شوند.
مصرف مکمل ها
مصرف مکمل یدوتیرونین بدون در نظر گرفتن شرایط در بیماران کم کاری تیروئید هم احتمال خطر برای پرکاری تیروئید به وجود می آورد.
برای جلوگیری از این نوع پرکاری، بیمارانی که با کم کاری تیروئید رو به رو هستند بایست به شکل دوره ای مورد بررسی و معاینه قرار بگیرند و با آزمایش خون میزان مصرف هورمون در آنها توسط پزشک متخصص غدد تعیین شود.
درمان پرکاری تیروئید بدون جراحی و ید تراپی امکان پذیر است.
در مواردی که پرکاری ناشی از آدنوم باشد و یا ندول سمی تیروئید پرکاری ایجاد کرده باشد با از بین بردن توده البته اگر بافت پارانشیم تیروئید درگیر پرکاری نباشد می توان پرکاری ناشی از آدنوم را کنترل نمود، این مخصوصا در رابطه با کیستهای خوش خیم یا گره های خوش خیم تیروئید مطرح می شود و بیماران زیادی بدون نیاز به جراحی و یا تیروئیدکتومی امکان درمان خواهند داشت.
در روش های آر اف و ماکروویو که همزمان با تمام کشورهای پیشرفته دنیا از جمله کره جنوبی در ایران هم انجام می شود، پرشک فوق تخصص با کمک دستگاه سونوگرافی دقیقا محل توده را پیدا نموده و با یک سوزن بسیار باریک امواج آر اف و یا ماکروو را به محل توده تابانیده و با به اصطلاح سوزاندن توده، آدنوم سمی را از بین می برد.
این روش هم اکنون در ایران و توسط پزشکان فوق تخصص در موسسه تصویربرداری تیراد در تهران در حال انجام است، بیماران محترم می توانند برای دریافت مشاوره با شماره تلفن های مرکز تماس گرفته و یا از طریق پیج اینستاگرام موسسه به آدرس tiradsono با مرکز در تماس باشند.
ضمنا سوالاتتان را درباره نحوه درمان و یا توده های تیروئیدی از طریق دیدگاههای سایت مطرح کنید تا پزشکان مرکز به شما پاسخ دهند.
دکتر حسین چگینی فلوشیپ فوق تخصصی رادیولوژی مداخله ای از دانشگاه تهران و متخصص رادیولوژی
موسس موسسه سونوگرافی و تصویربرداری تیراد
دارای گواهینامه نورورادیولوژی اروپا ESNR
عضو کمیته اینترونشن انجمن رادیولوژی ایران
۲ دیدگاه. دیدگاه تازه ای بنویسید
سلام دکتر محترم : چند وقتی می شد متوجه ورم گردن در ناحیه پائین سمت چپ گردنم شدم رفتم آزمایش خون برای تیروئید دادم نتایج آزمایش خون
T3 2.14 -T4 120.66 و TSH 0.125 نشان داد به نطر شما تیروئید من پُر کار است یا کم کار و اگر جدی است چی پیشنهاد شما برای تداوی میدهید? لطفا جواب بدهید خیلی نگرانم تشکر
سلام، وقت بخیر
این نتایج نشاندهنده وضعیت پرکاری تیروئید (هیپرتیروئیدیسم) است. سطح پایین TSH به همراه سطح نرمال یا کمی بالای T3 و T4 نشاندهنده این است که غده تیروئید بیش از حد فعال است و هورمونهای تیروئیدی بیشتری تولید میکند، که به نوبه خود باعث سرکوب تولید TSH میشود.
مراجعه به متخصص غدد برای شروع درمان تیروئید الزامی است.