وقتی شما بیوپسی تیروئید انجام میدهید، پزشک کمی از بافت تیروئید یا گرههایی که روی آن رشد کردهاند (ندول یا تودههای جمع شده در تیروئید) برای آزمایش در آزمایشگاه نمونهگیری میکند.
گرهها یا نودولهای تیروئید میتوانند اندازهها و شکلهای مختلفی داشته باشند و ممکن است به صورت یکی یا چند نقطه روی بافت تیروئید ظاهر شوند.
در بسیاری از موارد، این گرهها به دلیل تجمع بافت یا سلولهای تیروئید در یک ناحیه خاص ایجاد میشوند. برخی از این گرهها ممکن است باعث افزایش اندازه تیروئید شوند یا به صورت گلودردهایی که قابل حس کردن یا قابل رؤیت هستند، در نظر بیایند. این نواحی ممکن است در نتیجه بیماریهای مختلف، از جمله التهابها یا شرایط غیرسرطانی دیگر، شکل گیری کنند.
گرهها در تیروئید، که یک غده به شکل پروانه در گردن قرار دارد، بسیار رایج هستند. اگرچه ممکن است مشکلات مختلفی را ایجاد کنند، اما به خودی خود بیماری سرطانی نیستند.
در بعضی از شرایط ممکن است باعث افزایش اندازه تیروئید شوند. پزشکان این را “گواتر” مینامند. شما ممکن است به درمان برای آن نیاز داشته باشید، اما اغلب اوقات، این هم سرطان نیست.
قبل از انجام بیوپسی تیروئید، احتمالاً آزمایشهای خونی برای دیدن نحوه عملکرد تیروئید و همچنین آزمایشهای تصویربرداری انجام میشود. اگر هر گونه نگرانی ایجاد کنند، پزشک شما بیوپسی را توصیه خواهد کرد.
اطلاعاتی که بیوپسی تیروئید به من میدهد شامل چه چیزهایی است؟
گاهی اوقات یک گره یا گواتر فقط در آنجا مینشیند و خطرناک نیست.
وقتی که مشکلاتی ایجاد میکنند، ممکن است چیزی شبیه به این باشد:
استیلها، گرههای پر از مایع که میتوانند درد گردن شما را ایجاد کنند یا خوردن را سخت کنند. آنها بسیار کم احتمالاً سرطان هستند اما ممکن است به درمان نیاز داشته باشند.
بیماری گریوز، که باعث افزایش اندازه تیروئید و افزایش تولید و ترشح هورمونها یا مواد شیمیایی توسط یک غده یا بافت خاص میشود.
تیروئید یک غده در گردن است که مسئول تولید هورمونهای تیروئید، یعنی تیروکسین (T4) و ترییدوتیرونین (T3) میباشد. این هورمونها نقش مهمی در کنترل فعالیت سلولها و فرآیندهای متابولیک بدن دارند. زمانی که یک فرد بیماری مانند بیماری گریوز دارد، سیستم ایمنی بدن به طور نادرست عمل کرده و به تیروئید دستور میدهد که هورمونهای تیروئید را به میزان زیاد تر تولید کند. این موضوع باعث افزایش اندازه تیروئید و افزایش ترشح هورمونهای تیروئید میشود.
بیماری هاشیموتو، جایی که سیستم ایمنی بدن باعث آسیب به تیروئید میشود، بنابراین این غده نسبت به حالت عادی کمتر هورمون تولید میکند و سپس بزرگتر میشود.
عفونت، جایی که یک ویروس باعث درد و بزرگ شدن تیروئید میشود.
گرههای بزرگ یا گواترهایی که به دلیل اندازهشان مشکل ایجاد میکنند. آنها ممکن است به اطراف اعضای بدن فشار آورده و شما را دچار سختی در نفس کشیدن یا بلعیدن ( سختی هنگام غذا خوردن) کنند.
گرهها یا گواترهای سمی، که تقریباً هرگز سرطانی نیستند، ممکن است باعث شود تا تیروئید به میزان زیادی هورمون ترشح کند.
سرطان، حدود ۱۰٪ از موارد را تشکیل میدهد.
چه زمانی نیاز به بیوپسی داریم؟
بیوپسی به پزشک کمک میکند تا علت یک گره یا گواتر را پیدا کند. اما برای همه مشکلات تیروئید نیاز به آن ندارید. به عنوان مثال، علائم شما، آزمایشهای خونی و تصویربرداری کافی است تا بگوید آیا شما دارای بیماری گریوز هستید یا خیر.
پزشک احتمالاً میخواهد هر گرهای بزرگتر از حدود ۱ سانتیمتر (حدود نیم اینچ) را چک کند، به ویژه اگر تصویربرداری نشان دهد که گره جامد است، روی آن کلسیم دارد و حاشیه واضحی ندارد.
همچنین ممکن است بدون گره هم بیوپسی بگیرید اگر درد زیادی دارید و تیروئید شما به سرعت در حال بزرگ شدن است.
انواع بیوپسی تیروئید
تقریباً همیشه بیوپسی با سوزن نازک انجام میشود، اما ممکن است دلایلی وجود داشته باشد که بیوپسیهای دیگر نیز لازم باشد.
بیوپسی با سوزن نازک (FNA). این آزمون از یک سوزن کوچک استفاده میکند. شما بیهوش نیستید و بیشترین حس که احتمالاً احساس خواهید کرد درد بسیار بسیار کمی است. بنابراین احتمالاً نیازی به هیچ گونه داروی بیحسی نخواهید داشت.
با کمک تصویربرداری التراسونوگرافی، پزشک سوزن را در گردن شما قرار میدهد تا یک نمونه برای آزمایش بیرون بیاورد. ممکن است حس کنید که سوزن کمی در حال حرکت است و پزشک شما ممکن است آن را چند بار تکرار کند تا به بخشهای مختلف گره یا گواتر برسد.
پزشک ممکن است همچنین نمونهها را از گرههای لنفاوی نزدیک تیروئید بگیرد.
این روش حدود نیم ساعت زمان میبرد. احتمالا فقط یک باند کوچک در محل نمونه برداری قرار می گیرد و سپس شما بقیه روز خود را یه طور عادی ادامه میدهید.
بیوپسی با سوزن مغزه (Core). این مانند بیوپسی با سوزن نازک است، اما با سوزن بزرگتر. اگر پزشک شما از بیوپسی با سوزن نازک پاسخهای واضحی دریافت نکند، این روش ممکن است یک برنامه پشتیبان خوب باشد. پژوهشگران هنوز در حال بررسی زمان و نحوه بهتر استفاده از آن هستند.
بیوپسی جراحی. پزشکان به ندرت از این روش در تیروئید استفاده میکنند. این نیاز به یک بریدگی در گردن برای برداشتن گره دارد. حتی ممکن است به معنای برداشتن نصف تیروئید باشد. چرا که این یک عمل جراحی است، در طول عملیات داروهایی برای بیهوشی نیز نیاز است. در نتیجه به زمان بیشتری برای ریکاوری بعد از جراحی نیاز دارد و شما باید پس از جراحی استراحت کنید.
بعد از این چه اتفاقی میافتد؟
شما میتوانید نتایج خود را در چند روز پس از بیوپسی حتی تا ۲ هفته به سرعت بدست آورید. اگر بخواهید بدانید چه زمانی نتیجه را بدست خواهید آورد، از پزشک خود بپرسید.
اقدامات بعدی بستگی به نتایج بیوپسی دارد. اگر سرطان نباشد و علائم دیگری نداشته باشیدشما فقط لازم است برای بررسی مواردی مانند تغییر یک گره یا ظاهر شدن یک گره جدید فالوآپ داشته باشید.
توجه داشته باشید که:
با توجه به نتایج بیوپسی تیروئید، انجام اقدامات بعدی بستگی به ماهیت گره یا گواتر و نتایج دقیق تحلیل دارد. در صورتی که نتایج نشان دهنده عدم وجود سرطان و عدم وجود علائم دیگر باشد، ممکن است به توافق با پزشک شما نظارتگری (watchful waiting) را ادامه دهید. این به معنای انجام ویزیتهای دورهای با پزشک شما برای پیگیری وضعیت، مانند تغییر در گره موجود یا ظاهر شدن گره جدید است.
اگر نتایج نشان دهنده وجود سرطان باشد، احتمالاً نیاز به جراحی خواهید داشت. اکثر موارد سرطان تیروئید قابل درمان هستند و پس از جراحی ممکن است به درمانهای دیگر نیز نیاز باشد.
همچنین، در مواردی که نیاز به درمان برای تنظیم فعالیت تیروئید (زیرفعال یا بیشفعال) وجود دارد یا در صورت وجود گرههای بزرگ که باعث مشکلات در تنفس یا بلعیدن شدهاند، درمانهای متناسب با شرایط ممکن است لازم باشد.
در صورتی که بیوپسی با سوزن نازک به پاسخ مشخصی نرسد، اغلب اولین گام تکرار این روش است. در صورت عدم پاسخ و اطلاعات واضح، گزینههای درمانی شما براساس علائم و نتایج تستهای دیگر با پزشک مورد بحث قرار خواهد گرفت. این ممکن است به معنای انجام نوع دیگری از بیوپسی، جراحی تیروئید، یا ادامه نظارتگری باشد.
دکتر حجت ابراهیمی نیک
فلوشیپ فوق تخصصی رادیولوژی مداخله ای، متخصص رادیولوژی
عضو هیئت مدیره موسسه سونوگرافی تیراد
طی دوره های آموزشی در کشورهای چین، کره جنوبی، آلمان و ایتالیا در زمینه درمان بیماریهای تیروئید با کمک روشهای کمتر تهاجمی
اولین پزشک ایرانی که موفق به درمان توه های تیروئیدی به روش آر اف در ایران شدند.