ندول‌های تیروئید بسیار شایع هستند. بیماران زیادی (به‌ویژه زنان) با این شکایت در کلینیک‌های مختلف درمانی و مراجعه به پزشک متخصص مشاهده می‌شود. در واقع تحقیقات نشان داده است که تا سن ۶۰ سالگی، بیش از ۵۰ درصد از جمعیت، حداقل دارای یک گره تیروئیدی هستند. خوشبختانه بیشتر گره‌های تیروئیدی سرطانی نیستند و می‌توان گفت که تنها تقریباً ۵ تا ۱۰ درصد از گره‌های تیروئیدی، سرطانی هستند.
ندول‌های تیروئید می‌توانند جامد یا مایع باشند. گاهی هورمون تیروئید تولید می‌کنند و گاهی نمی‌کنند. مهم است که تا پزشک متخصص قبل از شروع درمان تاحدامکان، اطلاعات زیادی در مورد ندول به دست آورد، زیرا این امر نوع و سطح درمان را تعیین می‌کند.
اگر برای شما تشخیص ندول تیروئید داده شده است. پزشک ممکن است ۳ نوع از راه‌های درمانی را بسته به مشخصات ندول شروع کند:
- جراحی،
- درمان با ید رادیواکتیو
- عدم درمان.
اغلب گره‌های تیروئیدی غیر سرطانی به حال خود رها می‌شوند و به بیمار توصیه می‌شود که به طور منظم آنها را تحت‌نظر داشته و تنها چکاپ‌های سالیانه داشته باشد.
اما آیا واقعاً این بهترین گزینه است؟
اینکه کاری انجام ندهید و بگذارید بدتر شود یا امیدوار باشید که خودبه‌خود از بین بروند؟
چرا گره تیروئیدی ایجاد می‌شود؟
دلایل متعددی برای ایجاد گره‌های تیروئید وجود دارد. پرداختن به این عوامل می‌تواند به درمان طبیعی آنها کمک کند.
اندازه ندول‌های تیروئید می‌تواند از چند میلی‌متر تا چند سانتی‌متر متفاوت باشد. غده تیروئید می‌تواند شامل یک یا چند ندول باشد. گاهی اوقات یک گره تیروئید فقط با نگاه‌کردن به گردن قابل‌مشاهده است؛ اما در اغلب موارد، ندول‌های تیروئید در عمق تیروئید وجود دارند، بنابراین فقط در سونوگرافی قابل مشاهده هستند.
تشخیص گره‌های تیروئید
هنگامی که یک گره تیروئید تشخیص داده می‌شود، مهم است که بفهمیم سرطانی است یا هورمون‌های تیروئیدی را همچنان تولید می‌کند.
برای تشخیص نوع گره تیروئیدی، سونوگرافی تیروئید همیشه انجام می‌شود تا اندازه و ترکیب ساختاری ندول را ببیند و متوجه شود که آیا ندول‌های دیگری در داخل غده وجود دارد یا خیر. همچنین انجام آزمایش خون برای تعیین طبیعی بودن سطح هورمون‌های تیروئید نیز ضروری است.
گاهی اوقات آزمایش خون پرکاری تیروئید را نشان می‌دهد؛ زیرا ندول‌ها مقادیر زیادی هورمون تولید می‌کنند.
اسکن تیروئید برای تعیین “گرم” یا “سرد” بودن گره‌ها نیز استفاده می‌شود.
اصطلاح گرم به این معنی است که گره‌ها هورمون تولید می‌کنند و این اغلب منجر به پرکاری تیروئید (غده تیروئید بیش از حد فعال) می‌شود.
گره‌های سرد گره‌هایی هستند که هورمون تولید نمی‌کنند. آنها ممکن است از مایع (کیست) یا مواد جامد تشکیل شده باشند که البته این نوع به‌ندرت ممکن است سرطانی باشند.
خوشبختانه در اکثریت‌قریب‌به‌اتفاق بیماران درگیر سرطان تیروئیدی، پیش‌آگهی لازم و کافی وجود دارد و این باعث می‌شود تا سرطان به‌ندرت به سایر قسمت‌های بدن سرایت کرده و متاستاز به وجود آید.
چرا ندول تیروئید به وجود می‌آید؟
عوامل متعددی وجود دارد که خطر بروز ندول تیروئید را افزایش می‌دهد:
- کمبود مواد معدنی ید و سلنیوم
به‌دست‌آوردن مقادیر کافی از این مواد معدنی از طریق رژیم غذایی بسیار دشوار است و در نتیجه بسیاری از افراد دچار کمبود هستند. پزشک می‌تواند آزمایش ادرار را برای بررسی کمبود ید تجویز کند. ما معمولاً این آزمایش را برای بیماران خود درخواست می‌دهیم و به‌ندرت می‌توان فردی را پیدا کرد که کمبود نداشته باشد. سطح سلنیوم در خاک اکثر نقاط جهان بسیار کم است. در نتیجه غذاهای بسیار کمی، منبع خوبی از سلنیوم هستند. آجیل برزیلی سلنیوم را تأمین می‌کند، بااین‌حال معمولاً بیمارانی را می‌بینیم که به طور منظم آجیل برزیلی مصرف می‌کنند، اما با مصرف مکمل سلنیوم سلامت آنها به طور قابل‌توجهی بهبود می‌یابد.
- کمبود ویتامین D
کمبود ویتامین دی، خطر ایجاد ندول، پولیپ و فیبروم را در بسیاری از نواحی بدن افزایش می‌دهد. ویتامین D نحوه رشد و تقسیم سلول‌ها را کنترل می‌کند؛ بنابراین نداشتن ویتامین D کافی در بدن شما یک عامل خطر برای رشد سرطانی و غیر سرطانی سلول‌ها در بدن شما است. وقتی پوست خود را در معرض آفتاب قرار می‌دهید، ویتامین D تولید می‌کنید، اما بسیاری از مردم نمی‌توانند به‌اندازه کافی بیرون باشند تا ویتامین D کافی تولید کنند، به‌علاوه ویتامین D در کلیه‌ها و کبد بدن ساخته می‌شود و اگر سلامت این اندام‌ها به خطر بیفتند، نیز بر تولید ویتامین دی تأثیر می‌گذارد. مصرف مکمل ویتامین D مفید است.
- قرارگرفتن در معرض اشعه ایکس
عکس‌برداری از دندان و قفسه سینه با اشعه ایکس، احتمال بروز ندول تیروئیدی را افزایش می‌دهد.
- استفاده از وسایل مدرن
همه ما از طریق وسایل مدرن، تلفن‌های همراه، اینترنت بی‌سیم و هواپیما در معرض افزایش سطح تشعشع هستیم. این احتمالاً یکی از عواملی است که مسئول افزایش تعداد اختلالات تیروئید در سطح جهانی است.
جالب است بدانید که افراد مبتلا به کمبود ید نسبت به اثرات مضر تشعشعات بر غده تیروئید حساس‌تر هستند.
- آفت‌کش‌ها
تحقیقات نشان داده است که برخی از آفت‌کش‌ها نیز باعث ایجاد گره‌های تیروئیدی می‌شوند.
درمان ندول‌های تیروئید
کپسول‌های مولتی‌ویتامین دارای ویتامین‌های سلنیوم، ید، ویتامین D و روی که سطح مؤثری از تمام مواد مغذی مهم برای غده تیروئید را فراهم می‌کنند.
مصرف منظم غذاهای دریایی و گنجاندن جلبک دریایی در رژیم غذایی. جلبک دریایی، ید اضافی را برای بدن فراهم می‌کند.
مصرف منظم آجیل و دانه‌های خام، برای بهبود سطح مواد معدنی و اسیدهای چرب ضروری موجود در آنها برای بدن مناسب است.
سایر منابع چربی‌های مفید برای غده تیروئید همچون استفاده از آووکادو، دانه‌های چیا، روغن‌زیتون طبیعی، روغن ماکادمیا، روغن آووکادو و روغن نارگیل است.
پرهیز از مصرف غذاهای مولد مخاط مانند مارگارین یا کره گیاهی، روغن‌نباتی هیدروژنه، محصولات لبنی، غذاهای سرخ شده و غذاهای فراوری‌شده.
قند را در رژیم غذایی به حداقل برسانید، زیرا باعث التهاب و تضعیف عملکرد سیستم ایمنی می‌شود.
بسیاری از زنان دچار کمبود پروژسترون هستند و این می‌تواند مشکل تیروئید را بدتر کند برای بالابردن پروژسترون می‌توان از کرم پروژسترون طبیعی استفاده کرد.
در بسیاری از موارد، پیروی از این دستورالعمل‌ها می‌تواند منجر به کوچک‌شدن ندول‌های تیروئید شود و گاهی اوقات ندول‌ها حتی می‌توانند به‌آرامی تجزیه و حل شوند گرچه این امر ممکن است چند سال طول بکشد و وابستگی زیادی به بزرگی ندول‌ها و تعداد آنها در داخل غده دارد.
دکتر حسین چگینی فلوشیپ فوق تخصصی رادیولوژی مداخله ای از دانشگاه تهران و متخصص رادیولوژی
موسس مرکز سونوگرافی و تصویربرداری تیراد
دارای گواهینامه نورورادیولوژی اروپا ESNR
عضو کمیته اینترونشن انجمن رادیولوژی ایران
