تیروتوکسیکوز چیست؟
تیروتوکسیکوز چیست؟ تیروئید غده‌ای پروانه‌ای شکل در جلوی گلوی شماست. این غده اینجاست تا عملکرد بدنتان را کنترل کند در حقیقت سوخت و ساز بدن شما و حرارت بدنتان به این غده و هورمون‌هایی که ترشح می‌کند وابسته است. تیروتوکسیکوز حالتی است که در آن غده تیروئید شما شروع به فعالیت بیش از حد کرده و هورمون زیادی تولید می‌کند، این اتفاق باعث ایجاد حالتی می‌شود که به آن پرکاری تیروئید می‌گویند.
سریع پیدا کنید
عوارض پرکاری تیروئید در بدن شما زیاد است و می‌تواند خطرات زیادی را ایجاد کند به همین دلیل پیدا کردن علت تیروتوکسیکوز بسیار مهم است تا درمان مناسب آن در نظر گرفته شود.
این مقاله توسط موسسه تصویربرداری تیراد درباره تیروتوکسیکوز، علت‌ها و همچنین نحوه درمان آن نوشته شده است.
علت ایجاد تیروتوکسیکوز
بیماری گریوز:
گریوز معمول‌ترین عامل ایجاد تیروتوکسیکوز می‌باشد، این بیماری جزو دسته‌ی بیماری‌های خود ایمنی می‌باشد که در طی آن سلول‌های ایمنی بدن به اشتباه سلول‌های غده تیروئید را مورد حمله قرار داده و باعث می‌شود تا غده شروع به بزرگ شدن کرده و همین طور پرکار شود.
ندول تیروئید و تیروتوکسیکوز:
زمانی که سلول‌های بافت تیروئید به شکل غیر معمول شروع به رشد می‌کنند، باعث می‌شوند تا گره یا ندول تیروئید ایجاد شود. در صورتی که این گره یا ندول‌ها به صورت سمی یا گرم نمایان شوند، می‌توانند با تولید هورمون اضافه باعث پرکاری و یا تیروتوکسیکوز شوند. درمان این گره‌ها در گذشته اغلب به صورت تهاجمی و از طریق عمل جراحی انجام می‌گرفت امام امروزه با ابداع روش‌های کم تهاجمی‌تر یا به اصطلاح روش‌های بدون جراحی نگرانی این بیماران نیز کمتر شده است.
گواتر مولتی ندولار نیز با وجود تعدادی ندول تیروئید در غده باعث بزرگی و تیروتوکسیکوز می‌شود.
استروما اواری:
استروما اواری به ایجاد تومور تخمدانی گفته می‌شود که از بافت تیروئید تشکیل شده است. وجود چنین بافتی نیز می‌تواند باعث ایجاد هورمون بیشتر تیروئید و تیروتوکسیکوز شود.
تیروئیدیت یا التهاب تیروئید:
ویروس، باکتری، مصرف داروهایی مانند لیتیوم و دیگر دلایل نیز می‌توانند منجر به التهاب غده تیروئید و در نتیجه آن تیروتوکسیکوز شود.
استفاده از مکمل تیروئید:
در برخی شرایط که تیروئید افراد در معرض کم کاری است، داروها و مکمل‌های تیروئیدی تجویز می‌شود. اگر شما دوره درمانتان را گذرانده‌اید ولی سطح هورمونتان را چک نکرده‌اید و همچنان به خوردن داروهای تیروئید ادامه می‌دهید ممکن است به شرایط تیروتکسیکوز دچار شوید، زیرا ممکن است نیازتان به میزان هورمون مصرفی کمتر از حدی باشد که مصرف می‌کنید. توجه کنید حتما بعد از طی دوره درمان، تحت نظر پزشکتان مجددا سطح هورمون مصرفی‌تان را آزمایش و کنترل کنید.
علائم
هورمون تیروئید سطح سوخت و ساز بدن شما را کنترل می‌کند، این موضوع به این معنی است که افزایش هورمون تیروئید باعث افزایش سوخت و ساز بدن شما خواهد شد. لاغری بدن، تغییر در رژیم غذایی، از جمله از علائمی است که تیروتوکسیکوز باعث آن می‌شود.
به طور کلی افزایش هورمون تیروئید باعث افزایش سرعت در اتفاقات و رویدادهای بدن می‌شود:
- کاهش وزن و لاغری
- افزایش ضربان قلب
- افزایش تعریق بیمار
- عصبی شدن و حساسیت زیاد
- لرزش دست‌ها
- درد ماهیچه
- بیخوابی
- ریزش مو
و…
درباره بیماران گریوز علاوه بر این موارد علائم دیگری مثل قرمزی، تورم و چشم‌های بیرون زده به صورت جزئی را در پی دارند.
تشخیص
تیروتوکسیکوز به سادگی و با معاینات ساده و یک آزمایش خون قابل تشخیص است ولیکن پیدا کردن علت آن احتمالا نیاز به بررسی‌های بیشتری خواهد داشت. افزایش ضربان قلب و نیز بزرگی تیروئید می‌تواند از علائم این بیماری باشد که به تشخیص سریع آن کمک می‌کند.
سونوگرافی و یا برخی تست‌های تشخیصی دیگر از جمله اسکن نیز بسته به نوع بیماری ایجاد شده لازم است، که پزشک با توجه به علائم و بررسی‌های اولیه به انجام آن‌ها می‌پردازد.
نحوه درمان
برای بیماری خود ایمنی گریوز و دیگر انواع پرکاری تیروئید استفاده از داروهای آنتی تیروئید جزء راه‌های اولیه درمان خواهد بود تا بتواند به جلوگیری از تولید بیش از حد هورمون کمک کند.
استفاده از ید رادیواکتیو و نیز در برخی موارد جراحی برای برداشتن قسمتی و یا حتی تمامی غده تیروئید نیز به عنوان درمان مطرح می‌گردند. از جمله دیگر درمان‌ها می‌توان به روش‌های آر اف و ماکروویو تیروئید اشاره کرد، این روش‌ها با اینکه مدت زمان کمتری است که در پروسه درمانی بیماران به کار گرفته شده‌اند ولی به دلیل نتایج خوبی که در درمان بیمارانی با گره‌های تیروئیدی علی الخصوص گره‌های خوش خیم نشان داده‌اند، می‌توانند جایگزین خوبی نسبت به درمان‌های دیگر باشند، چراکه بدون از دست دادن غده و عوارض ناشی از آن، تنها با صرف چند ساعت به درمان نهایی می‌رسند.
یک تصور اشتباه: دیابت و تیروتوکسیکوز
لرزش و تعریق زیاد از علائم دیابت نیز هست ممکن است شما به اشتباه تصور کنید که دچار افت سطح قند خون شده‌اید و با مصرف شکر آن را جبران کنید ولی همین موضوع می‌تواند به سلامتی شما آسیب بزند و مشکلات تیروئید شما را پنهان کند.
علاوه بر آن متابولیسم بالا در بیماری تیروتوکسیکوز می‌تواند باعث شود تا داروی انسولین شما سریعتر از آنچه لازم است در سیستم بدنی شما صرف شود، بنابراین باید در چنین شرایطی بتوانید به خوبی موقعیت و سلامتی‌تان را مدیریت کنید، بهتر است با پزشکتان مشورت کنید تا بر اساس نیاز بدنتان دوز مصرفی داروها را تنظیم کند، در چنین مواردی خود درمانی آسیب زننده است، همیشه و همه جا توصیه بر این است که بدون مشورت با پزشک دارویی را مصرف و یا آن را قطع نکنید.
موسسه تصویربرداری تیراد
اگر با مشکلات تیروئید رو به رو هستید یا در اطرافیانتان فردی با چنین علائمی وجود دارد، بهتر است این را بدانید که چند سالی است در ایران همزمان با کشورهای پیشرفته دنیا درمان‌هایی با میزان تهاجم کمتر توسط پزشکان فوق تخصص در حال انجام است. موسسه فوق تخصصی تیراد به عنوان اولین مرکز درمان گره‌های تیروئیدی در ایران با استفاده از این روش‌های نوین در حال خدمات رسانی به بیماران می‌باشد، شما می‌توانید از طریق پیج اینستاگرام موسسه به آی دی tiradsono در جریان این روش‌ها و پیشرفت‌های به دست آمده باشید و یا از طریق همین سایت با ما در ارتباط باشید.
دکتر حسین چگینی فلوشیپ فوق تخصصی رادیولوژی مداخله ای از دانشگاه تهران و متخصص رادیولوژی
موسس موسسه سونوگرافی و تصویربرداری تیراد
دارای گواهینامه نورورادیولوژی اروپا ESNR
عضو کمیته اینترونشن انجمن رادیولوژی ایران
