علت پرکاری تیروئید
پرکاری تیروئید به بیان ساده به معنی زیاد کارکردن تیروئید است. این زمانی اتفاق می‌افتد که یک علت باعث شود تیروئید هورمون بیشتری تولید کند. علت پرکاری تیروئید بنابر شرایط بیمار و موردی که باعث تحرک بیشتر غده شده است و با بررسی‌هایی از قبیل آزمایش تیروئید، سونوگرافی تیروئید، اسکن و غیره مشخص می‌شود. این مقاله به شما خواهد گفت که دلایلی که می‌تواند باعث ایجاد پرکاری تیروئید شود، چیست و چطور می‌توانید متوجه خطر پرکاری تیروئید شوید.
نسبت به پرکاری تیروئید حساس باشید!
بهتر است بدانید با این‌که بیماریهای تیروئید کمتر از سایر ارگان‌های بدن مورد توجه قرار گرفته‌اند و کمتر راجع به آن‌ها صحبت می‌شود ولی می‌تواند عوارض زیاد و خطرناکی را ایجاد کند و منجر به بیماری‌ها و مشکلات دیگری شود که بهتر است حتماً راجع به آن‌ها بدانید و با عوارض پرکاری تیروئید یا کم کاری تیروئید آشنا شوید، تا در صورت لزوم بتوانید به خوبی سلامت‌تان را مدیریت نمائید.
غده تیروئید به شکل پروانه‌ای بوده و در جلوی گردن قرار گرفته است. این غده با تولید هورمون تیروئید متابولیسم بدن را کنترل می‌کند، بنابراین بسیاری از عملکردهای بدن تحت تاثیر آن قرار دارد. چندین علت احتمالی و البته طیف گسترده‌ای از دلایل وجود دارد که باعث پرکاری تیروئید شود به طور معمول این دلایل به تدریج ایجاد می‌شوند ولی در موادی در افراد جوان‌تر به شکل ناگهانی ایجاد می‌شود.
علت پرکاری تیروئید چیست؟
شرایط زیادی هست که می‌تواند باعث پرکاری تیروئید شود که بیماری گریوز یکی از این شرایط است. این بیماری یک شرایط خود ایمنی در غده است که ترشح آنتی بادی‌ها باعث می‌شود تا غده تحریک و هورمون بیشتری تولید کند. این یک بیماری است که تمایل بیشتری به لحاظ ژنتیکی و درگیری خانواده‌ها در آن دارد. به این ترتیب افرادی که در خانواده خود چنین بیماری را دارند باید به پزشک اطلاع دهند، این یک نشانگر ژنتیکی است.
گریوز در زنان بیشتر از مردان دیده می‌شود. علائم این بیماری در لینک زیر و در مقاله زیر آورده شده است، اگر در مورد گریوز اطلاعاتی نیاز دارید آن را بخوانید.
دلایل دیگری که می‌توان به عنوان علت پرکاری تیروئید مطرح کرد:
- ید اضافی، ید یک ماده اصلی در تولید هورمون‌های تیروئید است
- تیروئیدیت یا التهاب تیروئید، این اتفاقی است که باعث می‌شود هورمون بیشتری از این غده ترشح شود
- تومورهای تخمدان یا بیضه
- مصرف مقدار زیادی مکمل تترایدوتیرونین از طریق دارو یا مواد غذایی
- تومورها و ندول‌های خوش خیم تیروئید (توده یا گره) یا غده هیپوفیز
علائم پرکاری تیروئید
وقتی هورمون تیروئید در بدن شما بیشتر از حد تولید می‌شود همه چیز به سمت سریع‌تر شدن و بیشتر شدن می‌رود، ضربان قلب زیاد می‌شود، تعریق و سوخت و ساز افزایش پیدا می‌کند پس بدون کم کردن خوراک و یا رژیم غذایی بیمار لاغر می‌شود، فشار خون و لرزش دست از دیگر علائم خواهد بود، گرمایی شدن و در اصل حرارت بیشتر بدن، ایجاد حرکات روده‌ای و چرخه نامنظم قائدگی در خانم‌ها. در مورد بیماری گریوز علائم چشمی مانند تورم و برجستگی چشم‌ها نیز از جمله علائم هستند.
دیگر علائم پرکاری تیروئید عبارتند از:
- عصبی بودن
- بی قراری
- افزایش اشتها
- ضعف و خستگی، تغییرات خلقی
- ضربان قلب نامنظم و افزایش ضربان قلب ، تاکیکاردی
- خارش و پوسته پوسته شدن پوست، کهیر
- ریزش موها
- شکنندگی مو و ناخن
- تهوع و استفراغ
- بزرگ شدن سینه‌ها در مردان
- بی‌خوابی و یا سخت خوابی
- ایجاد تورم در گردن که نتیجه بزرگ شدن غده تیروئید و یا گواتر در این عضو است
- مشکلات تنفسی
- افزایش حرکات روده‌ای و اسهال
- ناباروری و از دست دادن توانایی جنسی
- تعریق بیش از حد و پوست مرطوب
برخی از علائم مانند افزایش ضربان قلب، تنگی نفس، غش و یا از دست دادن هوشیاری و بی نظم شدن ضربان قلب نیاز به فوریت‌های پزشکی دارند و بایست با اورژانس تماس گرفته شود.
همچنین تیروئید پرکار یک دلیل برای ایجاد فیبریلاسیون دهلیزی است. یک آریتمی خطرناک قلبی که ممکن است منجر به سکته قلبی شود بنابراین پرکاری تیروئید را جدی بگیرید و دلایل و علت پرکاری تیروئید را با مراجعه به پزشک جویا شوید.
خدمات مرکز تصویربرداری تیراد
همان‌طور که خواندید یکی از موارد عنوان شده در بین دلایل و علت پرکاری تیروئید وجود ندول یا گره‌های تیروئیدی است که اگر این ندول شروع به تولید هورمون نماید و یا به اصطلاح یک ندول سمی و یا گرم باشد منجر به تیروئید پرکار می‌شود. درصد بسیار بالایی از این ندول‌ها خوش خیم بوده و به شکل بدخیم ظاهر نمی‌شوند. راه‌های درمان گذشته برای درمان این ندول‌ها مواردی مانند ید تراپی و جراحی بود، ولیکن برداشتن این ندول‌ها با روشهای گذشته مانند جراحی که البته هنوز هم در مواردی بهترین گزینه محسوب می‌شود با آسیب به بافت تیروئید عوارض پس از آن از جمله احتمال نیاز به مصرف داروی هورمون تیروئید را به دنبال دارد.
راهی برای درمان ندول‌ها بدون جراحی
روشهای جدید برای درمان این توده‌ها (گره‌ها یا ندول‌ها) به شیوه‌های کمتر تهاجمی مانند آر اف و ماکروویو باعث شده تا صرفاً این ندول یا گره مورد درمان قرار بگیرد و از بین برود. به این ترتیب به بافت پارانشیم تیروئید هیچ آسیبی وارد نشده و بیمار با عوارض و مشکلات این نوع درمان‌ها مواجه نمی‌شود. از این روش برای درمان ندول‌های داغ یا ندول‌هایی که در اسکن هسته‌ای توکسیک سمی تشخیص داده شده‌اند نیز استفاده می‌شود.
موسسه تصویربرداری پزشکی تیراد به عنوان اولین مرکز فوق تخصصی در درمان توده‌های تیروئید به کمک روشهای کمتر تهاجمی آر اف و ماکروویو از سال ۹۶ شروع به کار نموده و موفقیت‌های بیشماری را در این زمینه کسب کرده است. بیماران محترمی که با مشکلات تیروئیدی رو به رو هستند می‌توانند با این مرکز تماس گرفته و با گرفتن نوبت از پزشکان فوق تخصص رادیولوژی مداخله‌ای مرکز تیراد مشاوره دریافت کنند.
منابع بیشتر:
https://www.medicalnewstoday.com/articles/9153.php#symptoms
https://www.healthline.com/health/hyperthyroidism#symptoms
دکتر حجت ابراهیمی نیک
فلوشیپ فوق تخصصی رادیولوژی مداخله ای ، متخصص رادیولوژی
عضو هیئت مدیره مرکز سونوگرافی تیراد
طی دوره های آموزشی در کشورهای چین، کره جنوبی، آلمان و ایتالیا در زمینه درمان بیماریهای تیروئید با کمک روشهای کمتر تهاجمی
اولین پزشک ایرانی که موفق به درمان توه های تیروئیدی به روش آر اف در ایران شدند
