چگونه به درمان کم کاری تیروئید کمک کنیم؟
تیروئید کم کار یا کم کاری تیروئید میتواند بر سطح انرژی، باروری، خلقوخو، وزن، میل جنسی و توانایی تفکر تأثیر مستقیم بگذارد. مشکلات مربوط به تیروئید میتواند تمام فعالیتهای روزانه شما را تحت تأثیر قرار دهد. اگر تیروئید کم کار دارید، راههایی وجود دارد که میتوانید عملکرد تیروئید خود را تقویت کنید.
روش اول: درمان کم کاری تیروئید از طریق رژیم غذایی
- از یک رژیم غذایی حاوی غذاهای کامل و تازه پیروی کنید. اگر مشکل تیروئید کم کار دارید، باید یک برنامه غذایی سالمتر و تمیزتر را اتخاذ کنید. این بهطورکلی به این معنی است که رژیم غذایی شما شامل غذاهای کامل و غیر فرآوری شده است. ترویج یک سبک زندگی سالم برای خود منجر به عملکرد سالمتر تیروئید میشود.
-
- رژیمهای غذایی تمیز و پر از غذاهای فرآوری نشده و کامل، به از حذف غذاهای التهابی کمک میکند. غذاهای التهابی میتواند اثرات منفی بر تیروئید شما داشته باشد.
- بسیاری از افرادی که دارای مشکل کم کاری تیروئید هستند، به گلوتن حساسیت دارند. سعی کنید گلوتن موجود در غذای خود را محدود یا بهطور کامل حذف کنید.
- برای درمان کم کاری تیروئید، از مصرف الکل و محرکها اجتناب کنید. برای کمک به عملکرد سالم تیروئید خود باید از الکل، کافئین و محصولات تنباکو خودداری کنید. این محصولات باعث افزایش هورمونهای استرس میشوند که میتواند تیروئید شما را تحت تأثیر قرار دهد و منجر به عدم تعادل هورمونی، نظیر تیروئید کم کار شود.
-
- اگر نمیخواهید الکل و کافئین را برای همیشه کنار بگذارید، باید آنها را برای چند هفته از رژیم غذایی خود حذف کنید؛ سپس در حد اعتدال از آنها استفاده کنید. مطالعاتی وجود دارد که نشان میدهد قهوه سیاه ممکن است برای سلامت عصبی مفید باشد.
- از غذاهایی استفاده کنید که از تیروئید شما حمایت میکنند. برخی غذاها میتوانند به عملکرد بهتر تیروئید و درنتیجه درمان کم کاری تیروئید کمک کنند. برای هر بیماری تیروئیدی، مطمئن شوید غذاهایی که استفاده میکنید از غده تیروئید شما حمایت میکنند. این غذاها عبارتاند از:
-
- انواع توتها مانند زغالاخته، توتفرنگی، تمشک، انگور فرنگی، شاهتوت، سنجد، توت ماهی قزلآلا و شاهتوت. توتها حاوی سطوح بالایی از آنتیاکسیدانها هستند که به تقویت سیستم ایمنی و کاهش التهاب کمک میکنند.
- سبزیجات تازه مصرف کنید تا به درمان کم کاری تیروئید کمک کنید. این سبزیجات شامل طیف گستردهای از رنگها، مانند سبز، بهعلاوه سبزیجات قرمز، نارنجی، زرد و بنفش و همه انواع سبزیجات، مانند برگ، ساقه، گلچه و غده.
- انواع ماهیهایی که دارای جیوه کمی باشند؛ مانند سالمون. این ماهیها سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳ هستند. منابع اسیدهای چرب امگا ۳ بهجز ماهی شامل گردو، گلگاوزبان و روغن بذر کتان هستند. اسیدهای چرب امگا ۳ بلوکهای سازنده مهمی برای مواد ضدالتهابی طبیعی در بدن شما هستند.
- غذاهای حاوی ویتامین D. میتوانید ماهی و قارچ یا لبنیات غنیشده با ویتامین D بخورید. برای افزایش ویتامین D نیز میتوانید ۱۰ تا ۱۵ دقیقه زیر نور آفتاب بمانید و بر کم کاری تیروئید غلبه کنید.
- پروتئین با کیفیت بالا. سعی کنید در هر وعده غذایی یکی از آنها را مصرف کنید. منابع خوب پروتئین شامل مرغ، لوبیا، تخممرغ، حبوبات و آجیل است.
- مصرف مواد مغذی تقویتکننده تیروئید را افزایش دهید. شما باید مقدار غذاهای حاوی مواد مغذی را افزایش دهید که کم کاری تیروئید شما را درمان میکند. سعی کنید هر روز حداقل یک وعده غذایی حاوی این مواد مغذی بخورید.
-
- ویتامین A بیشتری بخورید. غذاهای سرشار از ویتامین A شامل سبزیجاتی مانند سیبزمینی شیرین، اسفناج و سایر سبزیجات با برگ تیره، هویج، کدوتنبل، فلفل قرمز، کدوحلوایی تابستانی است. میوههایی مانند طالبی، انبه و زردآلو؛ حبوبات، گوشت، جگر و ماهی. این مواد به درمان تیروئید کم کار کمک میکنند.
- تیروزین برای تقویت عملکرد تیروئید کم کار ضروری است. این را میتوانید در بوقلمون یا سفیده تخممرغ پیدا کنید.
- سلنیوم نیز به تنظیم تولید تیروئید کمک میکند. آجیل برزیلی بهترین منبع سلنیوم است. همچنین میتوانید سلنیوم را در ماهی تن، قارچ، گوشت گاو، تخمه آفتابگردان، هالیبوت و سویا پیدا کنید.
- میزان ید بدن خود را چک کنید. در کشورهای درحالتوسعه، مکمل ید دریافتی با نمک مبتنی بر ید میتواند به بهبود کم کاری تیروئید کمک کند. بااینحال، در بسیاری از کشورهای توسعهیافته، ممکن است شما در معرض خطر ید اضافی باشید که میتواند باعث تیروئیدیت خود ایمنی شود. در مورد میزان مصرف ید و در صورت نیاز به تنظیم آن، با پزشک خود صحبت کنید.
- غذاهای سرکوبکننده تیروئید را محدود کنید. اگر کم کاری تیروئید دارید، به این معنی است که تیروئید شما کندتر از حد طبیعی کار میکند. برخی از غذاها ممکن است با سرکوب کردن تیروئید در عملکرد تیروئید شما اختلال ایجاد کنند که میتواند کم کاری تیروئید را بدتر کند. برخی از سبزیجات مانند کلم، کلم بروکسل، روتاباگا، کلم بروکلی و بوک چوی (نوعی کلم برک چینی) را محدود کنید. این غذاها میتوانند در جذب ید در تیروئید اختلال ایجاد کنند. اگر میخواهید از این سبزیجات استفاده کنید، حتماً آنها را بخارپز کنید و خام نخورید.
-
- توصیه میشود مصرف بادامزمینی و کره بادامزمینی را محدود کنید؛ زیرا میتواند جذب ید در بدن شما را کاهش دهد و منجر به وخامت تیروئید کم کار شود.
- شما باید غذاهایی را که دارای سطوح بالایی از جیوه هستند، حذف کنید؛ مانند ماهی خالمخالی و ماهی تن. این غذاها با تیروئید شما تداخل دارند.
روش دوم: درمان کم کاری تیروئید از طریق تغییر سبک زندگی
- استرس را به حداقل برسانید. استرس میتواند اثرات منفی بر تیروئید شما داشته باشد و کم کاری تیروئید را بدتر کند. استرس غدد آدرنال را تحریک میکند که میتواند تیروئید کم کار را همراهی کند. سطح کورتیزول نیز با استرس افزایش مییابد که بر سطح انسولین و گرسنگی تأثیر میگذارد.
-
- استرس همچنین باعث میشود افراد پرخوری کنند یا به غذاهای ناسالم روی بیاورند که میتواند بر تیروئید تأثیر منفی بگذارد.
- تکنیکهای کاهش استرس مانند تنفس عمیق، یوگا یا تای چی را بیاموزید. روشهای دیگر میتواند شامل مدیتیشن، ماساژ و خواب کافی باشد.
- مرخصی از مسئولیتهای شما میتواند بسیار مفید و ترمیمکننده نیز باشد.
- ورزشهای هوازی را بیشتر انجام دهید. افزایش سطح فعالیت بدنی نیز میتواند به درمان کم کاری تیروئید کمک کند. شما باید حداقل پنج روز در هفته ۳۰ دقیقه فعالیت بدنی متوسط را هدفگذاری کنید.
-
- پیادهروی، شنا، دستگاه رووینگ، بیضوی، پلهها یا هر نوع ورزش قلبی را که از آن لذت میبرید، امتحان کنید. با پزشک خود صحبت کنید تا مطمئن شوید هیچ محدودیتی وجود ندارد.
- آهسته شروع کنید و با سرعت خود پیشرفت کنید. اهداف معقولی برای خود تعیین کنید.
- تمرینات قدرتی بیشتری بگنجانید. تمرینات قدرتی همچنین میتواند کم کاری تیروئید را بهبود ببخشد. شما باید دو تا سه روز تمرین قدرتی را به برنامه ورزشی هفتگی خود اضافه کنید. تمرینات قدرتی همچنین به کاهش وزن و کاهش استرس کمک میکند.
-
- سعی کنید از دستگاههای وزنهبرداری در باشگاه استفاده کنید. همچنین میتوانید وزنههای آزاد بلند کنید. در مورد تمرینات مناسب با پزشک خود صحبت کنید.
روش سوم: مراجعه به پزشک برای درمان تیروئید کم کار
- به پزشک خود مراجعه کنید. اگر هر یک از عوامل خطر یا علائم بیماری کم کاری تیروئید را دارید، به پزشک خود مراجعه کنید و او را از نگرانیهای خود مطلع کنید. تیروئید کم کار را میتوان درمان کرد و نتایج آن بهطورکلی بسیار خوب است. شما باید آزمایش خون بدهید و همچنین معاینه فیزیکی شوید و علائم خود را بررسی کنید.
-
- مراجعه به پزشک را به تعویق نیندازید؛ دانستن همیشه بهتر از ندانستن است.
- برخی از داروها میتوانند در عملکرد تیروئید شما اختلال ایجاد کنند. هنگامیکه به پزشک خود مراجعه میکنید، باید او را در مورد داروهایی که مصرف میکنید، ازجمله مکملها یا داروهای طبیعی و گیاهی، مطلع کنید تا بداند که آیا این داروها بر کم کاری تیروئید شما تأثیر داشته یا خیر. اگر برای شما داروهایی مانند لیتیوم، تیوآمیدها، آلفا اینترفرون، اینترلوکین ۲، کلستیرامین، پرکلرات، خلطآور، هیدروکسید آلومینیوم و رالوکسیفن تجویز شده است، با پزشک خود در مورد خطر ابتلا به بیماری تیروئید صحبت کنید.
- تحت درمان جایگزینی تیروئید قرار بگیرید. درمان جایگزینی تیروئید یک درمان تجویز شده پزشکی برای کم کاری تیروئید است و به جایگزینی عملکرد طبیعی تیروئید کمک میکند. رایجترین نوع آن، T4 مصنوعی است که به همان روش T4 که بدن شما میسازد کار میکند.
-
- T4 مصنوعی یکبار در روز بهصورت خوراکی، معمولاً صبح سی دقیقه قبل از صبحانه مصرف میشود.
- مکمل مصرف کنید. شما میتوانید با مصرف مکملهای غذایی و ویتامینی به درمان کم کاری تیروئید خود کمک کنید. این مکملها مواد مغذی موردنیاز برای حمایت از یک مکمل سالم را در اختیار بدن قرار میدهند. مصرف مکملها را بدون صحبت با یک پزشک متخصص شروع نکنید. مصرف مکملهایی که بهطور خاص بر عملکرد تیروئید تأثیر میگذارد، باید رویکردی هدایتشده داشته باشد.
- میتوانید برای بهبود تیروئید کم کار مکملهایی نظیر ویتامین D، ویتامین A، روی، سلنیوم، B12 و چربیهای امگا ۳ مصرف کنید.
- مطمئن شوید که مکمل سلنیوم مصرف میکنید و توجه داشته باشید که بیش از ۲۰۰ میلیگرم در روز مصرف نکنید.
روش چهارم: آشنایی با تیروئید و عملکرد آن
- اهمیت تیروئید را بیاموزید. غده تیروئید نقش بسیار مهمی در تعدادی از عملکردهای حیاتی بدن دارد. تیروئید به حفظ سطح انرژی، دمای طبیعی، وزن، تفکر روشن، پاسخ بدن به هورمونهای دیگر و سنتز پروتئینها کمک میکند. تیروئید در قاعده گردن قرار دارد و مانند یک پاپیون یا پروانه به دور جلوی گردن میپیچد. مشکلات تیروئید اعم از پرکاری و کم کاری تیروئید، میتواند بهطور ناگهانی یا در طی سالها ایجاد شود.
-
- شایعترین شرایطی که تیروئید را تحت تأثیر قرار میدهد، کم کاری تیروئید است که در آن تیروئید کمتر از حد طبیعی کار میکند و پرکاری تیروئید که در آن تیروئید بیشفعال میشود.
- شایعترین نوع بیماری کم کاری تیروئید تیروئیدیت هاشیموتو است. تیروئیدیت هاشیموتو یک اختلال خود ایمنی است که در آن بدن در حال تولید آنتیبادی برای تیروئید است. این منجر به کاهش تولید هورمونهای تیروئید و کم کاری تیروئید میشود.
- عوامل خطر را بشناسید. عواملی وجود دارد که ممکن است شما را در معرض خطر کم کاری تیروئید قرار دهد. دانستن عوامل خطر میتواند به شما کمک کند تا مشخص کنید که آیا علائمی که دارید ممکن است با عملکرد تیروئید شما مرتبط باشد یا خیر. اگر هر یک از این عوامل خطر برای شما صدق میکند، در مورد غربالگری تیروئید با پزشک خود صحبت کنید. غربالگری میتواند به تشخیص زودهنگام بیماری تیروئید کمک کند. این عوامل خطر عبارتاند از:
-
- سن: مانند بسیاری از اختلالات، خطر کم کاری تیروئید با افزایش سن افزایش مییابد.
- جنسیت: زنان بیشتر در معرض خطر کم کاری تیروئید هستند.
- سابقه خانوادگی: بیماری تیروئید معمولاً در خانوادهها دیده میشود. اگر یکی از بستگان نزدیک به بیماری تیروئید مبتلا بوده باشد، شما در معرض خطر بیشتری هستید.
- بیماری خود ایمنی: وجود هرگونه بیماری خود ایمنی خطر ابتلا به بیماری تیروئید را افزایش میدهد.
- سابقه پزشکی پرتو به گردن یا قفسه سینه.
- مشکلات تیروئید را تشخیص دهید. بیماری تیروئید با علائم فیزیکی و نتایج آزمایشگاهی تشخیص داده میشود. پزشک از شما خون میگیرد و هورمونهای محرک تیروئید (TSH) را آزمایش میکند تا تشخیص دهد که آیا در معرض خطر هستید یا خیر.
-
- علائم کم کاری تیروئید عبارتاند از: خستگی، افسردگی، مشکل در تمرکز، افزایش وزن، ضربان قلب کندتر، خشکی پوست، نازک شدن مو، حساسیت به سرما، سیکلهای قاعدگی نامنظم، یبوست و تورم اطراف گردن.
جمعبندی
کم کاری تیروئید یا تیروئید کم کار میتواند بر سلامت جسم و کیفیت زندگی شما تأثیر مستقیمی داشته باشد. برای درمان کم کاری تیروئید، علاوه بر مراجعه به پزشک متخصص، از راهکارهای ساده نظیر آنچه در این مقاله گفته شد استفاده کنید تا بتوانید درمان را تسریع کنید. راهحلهای گفتهشده برای تمامی افراد قابلاستفاده است. چراکه به سبک زندگی و تغذیه سالم مرتبط است.

دکتر حسین چگینی فلوشیپ فوق تخصصی رادیولوژی مداخله ای از دانشگاه تهران و متخصص رادیولوژی
موسس مرکز سونوگرافی و تصویربرداری تیراد
دارای گواهینامه نورورادیولوژی اروپا ESNR
عضو کمیته اینترونشن انجمن رادیولوژی ایران