همه چیز درباره کم کاری تیروئید در نوزادان

کم کاری تیروئید در نوزادان

کم کاری تیروئید در نوزادان ممکن است به شکل مادرزادی بوده باشد، در اصل این کم کاری زمانی رخ می‌دهد که نوزاد در هنگام تولد قادر به تولید هورمون تیروئید نباشد. آمار این نوزادان یک در ۳ الی ۴ هزار نفر است که البته اغلب مادام العمر و دائمی است. این‌که کم کاری تیروئید در نوزادان چه عواقبی دارد، چطور باید تشخیص داده شود، علائم آن چیست و چگونه مدیریت بیماری اتفاق می‌افتد از جمله مواردی است که در این مقاله مرکز سونوگرافی تیراد آورده شده است. بنابراین اگر نوزادی مبتلا به کم کاری تیروئید دارید حتماً این مقاله را تا آخر بخوانید.

اهمیت هورمون تیروئید در نوزادان

وجود هورمون تیروئید برای نوزادان به این دلیل که در رشد کودک تأثیر زیادی دارد و مهمتر از آن بر روی رشد مغزی کودک اثر گذار است بسیار لازم و ضروری است. کمبود این هورمون در نوزاد موجب کند ذهنی و عدم رشد او می‌شود بنابراین همین جا نقش بسیار مهم والدین در مدیریت این بیماری برای نوزاد مشخص می‌شود ولی خبر خوب اینجاست که این مسئله به دلیل وجود راه حل‌های ساده و مؤثر در روال زندگی کودک اثر نمی‌گذارد و اگر والدین با مدیریت درست نوزاد را برای درمان حمایت کنند و درمان به درستی اتفاق بیافتد، زندگی و رشد کودک روال عادی خواهد داشت.

چه عاملی یا عواملی باعث کم کاری تیروئید در نوزادان می‌شود؟

اصلاً چرا این اتفاق می‌افتد؟ کم کاری تیروئید مادرزادی در زمانی به وجود می‌آید که:

• غده تیروئید به خوبی رشد نکند
• در قسمت اشتباهی از گردن رشد کند و یا بسیار کوچک باشد
• غده به خوبی رشد کرده ولی نمی‌تواند به میزان کافی هورمون تولید کند
• هورمون محرکه تیروئید که از سمت هیپوفیز ترشح می‌شود (tsh) وجود نداشته باشد

در مواردی هم کم کاری تیروئید در زمان بارداری ایجاد می‌شود، مخصوصاً در بین نوزادانی که مادران آن‌ها تحت درمان پرکاری تیروئید بوده‌اند و داروی ضد تیروئید دریافت می‌کردند البته این نوع کم کاری اغلب موقت بوده و رفع می‌شود.

تشخیص کم کاری تیروئید مادرزادی در نوزادان

به دلیل اهمیت بالایی که این موضوع در زندگی نوزادان دارد، تشخیص زود هنگام آن بسیار مهم و حیاتی است و به همین دلیل آزمایش خون نوزادان در همان زمان تولد در یک پروسه غربالگری انجام می‌شود. به این آزمایش خون که از طریق خونی که با کمک یک تیغ کوچک در کف پای نوزاد جمع آوری می‌شود غربالگری تیروئید گفته می‌شود. همه والدین موظف هستند تا این آزمایش را در اسرع وقت انجام دهند تا اگر نوزادی دچار کم کاری است سریعاً تشخیص داده و درمان برای او شروع شود.

قبل از دو هفتگی نوزاد این آزمایش انجام می‌شود و اگر پاسخ آن نشان دهنده کم کاری تیروئید باشد (میزان هورمون tsh بالا باشد) متخصص غدد سریعاً برای درمان اقدام می‌کند. در این شرایط یک اسکن تیروئید، آزمایش خون وریدی، سونوگرافی تیروئید انجام شده و پزشک به دنبال این است که آیا تیروئید رشد کافی نداشته است؟ اصلاً این غده وجود دارد یا خیر، قادر به تولید هورمون نیست یا این‌که در جای اشتباهی قرار گرفته است؟

درمان کم کاری تیروئید در نوزادان

درمان کم کاری تیروئید مصرف میزان کافی هورمون برای نوزاد است. پس از تشخیص پزشک برای دوز مصرفی دارو مادر می‌تواند آن میزان لووتیروکسین را با چند قطره آب یا شیر مادر مخلوط و سپس با سرنگ یا قطره چکان به نوزاد بخوراند.

مصرف هورمون تیروئید به شکل روزانه برای نوزاد شرایط رشد عادی را فراهم می‌کند. در حقیقت با این کار شما هورمونی را که غده تیروئید نمی‌تواند تولید کند جایگزین می‌کنید و دیگر مشکلی وجود ندارد ولی مسئله بسیار مهم کنترل دوز مصرفی توسط مانیتورینگ مداوم است. با آزمایش خون به طور مداوم و در دوره زمانی که پزشک تشخیص داده است باید نظارت کافی بر درمان و روند کم کاری نوزاد داشته باشید، تا در صورت لزوم دوز مصرفی بیشتر و یا کمتر شود. عوارض ناشی از دوز بالا علائم پرکاری تیروئید را در برخواهد داشت و بسیار مهم است که این اتفاق رخ ندهد.

علائم احتمالی نوزاد در کمبود هورمون تیروئید:

• پوست خشک
• گریه‌های خشن و زیاد
• یبوست
• صورت پف کرده
• هیپوترمی یا سرمازدگی
• فتق ناف (هرنیا آمبلیکال)
• برادیکاری یا کاهش در تپش قلب (کند تپشی)
• عدم رشد

ممکن است کم کاری تیروئید در نوزادان به همراه زردی اتفاق بیافتد. همچنین جهش‌های ژنی در همه انواع کم کاری تیروئید ممکن است رخ دهد و این شرایط منجر به یک سری عوارض از قبیل مشکلات تنفسی، ناهنجاری‌های کلیوی و همچنین دفرمی سر نوزاد شود.

کم کاری تیروئید گذرا در نوزادان

علاوه بر کم کاری تیروئید دائم که در بالا گفته شد احتمال ایجاد کم کاری تیروئید گذرا در نوزادان نیز هست که این گروه را می‌توان به چند دسته تقسیم کرد.

گروه اول در کم کاری تیروئید گذرا

• سطح t4 در نوزاد پائین است، ۵۰ درصد این نوزادان قبل از ۳۰ هفتگی متولد می‌شوند
• سطح tsh در این نوزادان نرمال یا پائین است
• طی ۴ تا ۸ هفته به طور خوکار رفع شده و نیازی به درمان نیست

گروه دوم:

سطح پائین T4 و سطح بالای TSH که تقربیاً ۲۰ درصد آمار را تشکیل می‌دهند. معمولاً یک یا دو هفته بعد از تولد ایجاد می‌شود و توصیه می‌شود که برای کودکان بر اساس جدول وزن تولد در دوره خاص مجدداً غربالگری تکرار شود.

این کم کاری ممکن است دو تا سه ماه ادامه داشته باشد و توصیه می‌شود که درمان انجام شود.

سندروم T3/T4 پائین:

• مرتبط با بیماری‌های غیر تیروئیدی
• درمانی لازم نیست

موسسه فوق تخصصی درمان تیروئید تیراد در تهران

تیراد موسسه درمان‌های فوق تخصصی در ایران است که خدمات سونوگرافی تیروئید و پاراتیروئید، درمان‌های کمتر تهاجمی در تیروئید از جمله آر اف و ماکروویو را تحت نظارت پزشک فوق تخصص انجام می‌دهد. گرچه والدین این گروه از نوزادان می‌بایست تحت نظارت همکاران غدد نسبت به درمان کم کاری تیروئیدشان اقدام کنند ولی در صورت نیاز به اقدامات سونوگرافی و تصویربرداری در این نوزادان می‌توانید با مرکز تیراد در تماس باشید.

مطالب پیشنهادی:

دکتر حسین چگینی

دکتر حسین چگینی فلوشیپ فوق تخصصی رادیولوژی مداخله ای از دانشگاه تهران و متخصص رادیولوژی
موسس مرکز سونوگرافی و تصویربرداری تیراد
دارای گواهینامه نورورادیولوژی اروپا ESNR
عضو کمیته اینترونشن انجمن رادیولوژی ایران