سرطان چیست؟
سرطان زمانی اتفاق می افتد که تحت تاثیر مواردی مثل محرکهای کارسینوژن یا سرطان زا و جهش های ژنتیکی، در عملکرد سلول ها اختلال ایجاد شود. از مشخصه های سلول های سرطانی این است که نامیرا بوده و دیوانهوار تکثیر پیدا می کنند. آنها برای تکثیر خود انرژی زیادی از بدن می گیرند و می توانند تنها به یک قسمت از بدن محدود نشده و سایر قسمت ها را هم درگیر کنند. یکی از سرطان های نسبتا شایع در زنان سرطان سینه است.
سریع پیدا کنید
انواع و علائم سرطان سینه، بدخیم و خوشخیم
نوع سرطان سینه بسته به ویژگی هایی مثل اندازه توده، شکل ظاهری آن و میزان سفتی به دو دسته ی کلی خوشخیم و بدخیم طبقه بندی می شود که هر کدام علائم مخصوص خودشان را دارند. معمولا در تومور های خوشخیم حواشی توده نظم بیشتر و حالت بیضی شکل داشته و همچنین هنگام لمس کردن سفتی و درد کمتری احساس می شود.
در نوع بدخیم سرطان سینه علاوه بر سفتی، نامنظمی و درد بیشتر، از آنجایی که بافت سرطانی اقدام به رگ زایی در اطراف خود می کند به راحتی می تواند سلولهای سرطانی را از طریق خون به سایر نقاط بدن انتقال داده و به اصطلاح باعث متاستاز سرطان شود. سرطان خوش خیم پستان قابلیت تبدیل شدن به سرطان بدخیم را دارد اما نوع بدخیم به خوش خیم تبدیل نشده و در نهایت یا توسط درمان های پزشکی از بین می رود و یا این که بیمار را از پا در می آورد.
سرطان سینه هنگام شروع شکلگیری معمولا چه علایمی نشان می دهد؟
- مانند تمامی سرطان ها چون رشد توده نیاز به انرژی دارد شخص احساس خستگی مزمن می کند.
- کاهش وزن ناگهانی در بازه یک تا سه ماه اخیر
- ایجاد حس درد در هنگام لمس ناحیه سینه
- به علت اعمال فشار به ناحیه لنفاوی سینه و بازو، شخص احساس تورم و بی حسی در دستان خود می کند.
- مشاهده شدن ناحیه ای غیر معمول در پستان
- ناحیه توده به علت رشد سلولی حرارت زیادی تولید کرده و در نتیجه شخص احساس گرما در سینه خود می کند.
- تغییر در نوک سینه
- بزرگ شدن سینه و تورم آن
- خروج ترشحات غیرمعمول از نوک سینه
- خارش در ناحیه سینه
تست یا خودآزمایی سرطان سینه در منزل
برای تست پستان جهت پیشگیری از ابتلا به سرطان چندین راه وجود دارد. ابتدا باید سینه هایتان را در آینه ی دیواری به دقت مشاهده کرده و مراحل زیر را انجام دهید.
مرحله اول:
روبه روی آینه بمانید و از رو به رو در حالی که دست ها را روی کمر گرفته اید، سینه های خود را مشاهده کرده و آنها ها را از لحاظ تغییر در اندازه، رنگ، فرورفتگی نوک سینه، بر آمدگی ها، تقارن، ترشح و قرمزی و سفتی زیر بغل بررسی کرده و هر آنچه یافتید ثبت کنید تا بعدا به پزشک مراجعه نموده و گزارش دهید.
مرحله دوم:
دو دستتان را رو به بالا گرفته و مثل قبل بررسی دیداری انجام دهید. همچنین اگر هر نوع مایعی در حال خروج از آنهاست؛ مثل خون، ترشحات آبکی یا زرد رنگ و یا شیری، متوجه شوید.
مرحله سوم:
برای این مرحله باید به پشت دراز کشیده و پستانتان را بررسی نمایید. یک دست را رو به بالا گرفته و با دست مقابل سینه همان طرف را بررسی کنید. سپس همین مراحل را برای پستان دیگر هم تکرار نمایید. هنگامی که دراز می کشید، توده چربی و بافت سینه در سطح بدن پخش شده و بهتر می شود توده را لمس نمود.
برای بررسی کردن می توانید با حرکات دایره ای از نوک سینه شروع کرده و تا کناره های آن حرکت آرامی را توسط نوک انگشتانتان انجام دهید. همچنین می شود با حرکات عمودی از بالا به پایین پستانتان را چک کنید. حواستان باشد که برای بررسی نقاط عمیق تر لازم است که فشار بیشتری توسط انگشتانتان اعمال شود.
مرحله چهارم:
به حمام بروید و به سینه های خود صابون زده و مرحله ی سوم را در حالی که زیر دوش ایستاده اید انجام دهید. در هنگام شستوشوی پستان می توانید متوجه تغییراتی که در آن ها اتفاق افتاده است شده و هرگونه توده را لمس کنید.
لازم به ذکر است که در این خود آزمایی زیاد حساس نباشید تا وسواس روانی درباره پستان خود پیدا نکنید. به طور مثال اگر در حین بررسی متوجه حضور توده ای شدید می توانید تا یک هفته صبر کرده و در صورتی که بعد از این مدت توده از بین نرفته و رشد کرد به پزشکتان مراجعه کنید. همچنین بدانید که سینه ها دائما در حال تغییر بوده و به علت گرفتگی مجراهای شیری ممکن است حالت سفتی در هنگام لمس به شما دست بدهد.
رابطهی سن و احتمال ابتلا به سرطان سینه
پزشکان بیشتر در خانم های بالای ۵۰ تا ۶۰ سال مشکوک به سرطانی شدن بافت سینه می شوند. احتمال بروز سرطان سینه تا حد قابل توجهی به هورمون های جنسی زنانه و ترشح آن ها در زمان مناسب مرتبط است، چرا که می توانند مستقیما روی بافت سینه اثر گذار باشند. به همین دلیل دخترانی که تا قبل از ۱۲ سالگی پریود می شوند و یا زنانی که بعد از ۵۵ سالگی یائسه می شوند، ریسک بیشتری برای ابتلا به سرطان سینه دارند. همچنین سن به خودی خود نوعی ریسک فاکتور بوده و با افزایش سن نیاز است که هر چند وقت یک بار با مراجعه به پزشک و انجام تست های لازم از سالم بودن بافت سینه اطمینان حاصل شود.
البته مواقعی هست که قسمت دیگری از بدن دچار سرطان شده و بعد از سرایت آن به بخش های دیگر بدن مثل سینه، فرد به سرطان سینه مبتلا می شود. در این مورد سن فرد تاثیر کمتری در بروز سرطان داشته و به خاطر رسیدگی دیر هنگام به سرطان ناحیه ای دیگر از بدن مثل مغز استخوان، سرطان سینه هم گریبان گیر فرد میشود.
علتهای شایع ایجاد سرطان سینه چیست؟
- مصرف مداوم الکل و سیگار
- سابقه سرطان سینه در آشنایان نزدیک، و ارثی بودن آن
- تابش مداوم پرتوی ایکس به ناحیه سینه
- چاقی مزمن قبل از یائسگی
- نداشتن تجربه بارداری
- بچه دار شدن در سنین بالا
- تغذیه و سبک زندگی شخصی
چگونه میتوانیم از مبتلا شدن به سرطان سینه جلوگیری کنیم؟
- به صورت منظم تست های غربالگری سرطان سینه را انجام دهید.
- به صورت منظم ورزش کنید.
- با انتخاب رژیم مناسب وزن خود را متعادل نمایید.
- در درمان های هورمونی با پزشک خود مشورت کنید.
- الکل و سیگار مصرف نکنید.
- درصورت شک و تردید در ایجاد علایم اولیه سریعا به پزشک متخصص مراجعه نمایید.
- کمتر در معرض برخورد اشعه ایکس باشید.
- سبک زندگی شخصی خود را در جهت بهره مندی از سلامتی بیشتر، ترمیم و بهتر کنید.
چه تستهای غربالگریای در پیشگیری از سرطان سینه وجود دارد؟
- معاینه بالینی سینه
- ماموگرافی
- MRI
ماموگرافی به چه صورت انجام میشود؟
از بهترین تست های غربالگری می توان به تست ماموگرافی اشاره نمود که در آن آنچه بررسی می شود اندازه تومور، کیست و میزان تراکم بافت سینه است. این تست به کمک اشعه ایکس انجام می گیرد. به صورتی که ابتدا از فرد خواسته می شود سینه خود را بین دو صفحه قرار داده و این صفحات پس از اندکی فشرده شدن (جهت بالا رفتن کیفیت تصویر تشخیصی) ثابت شده و عکس برداری انجام می شود. البته امکان دارد به علت فشرده شدن پستان ها، شخص احساس درد کند. نکته قابل توجه این است که ماموگرافی مگر در موارد ضروری، در زمان بارداری و شیر دهی به علت حساسیت به اشعه ایکس انجام نمی شود.
آیا سرطان سینه کشنده است؟
پاسخ این سوال بستگی به این دارد که بیمار در چه مرحله ای از سرطان پستان قرار دارد؟ زمانی که شما در خانواده ای زندگی می کنید که سرطان سینه در آن امری شایع است باید نسبت به چکاپ منظم اقدام کنید تا قبل از دیر شدن بتوانید نه تنها بافت سرطانی را از بین ببرید بلکه از از دست دادن قسمتی از اندام خودتان هم جلوگیری کنید. همچنین میزان مسئولیت پذیری شما در قبال خودتان هم در میزان کشنده بودن سرطان سینه بسیار موثر است. زمانی که شما متوجه ایجاد توده و یا تغییراتی در سینه خود می شوید، باید با مراجعه به پزشک و انجام تستهای لازم از بدخیم شدن و یا بدتر از آن، متاستاز سلول های سرطانی، جلوگیری کنید.
پس به طور خلاصه می توان گفت که سن شما در میزان کشندگی سرطان سینه به اندازه ی رسیدگی دیرهنگام اثر گذار نیست. زمانی که شما بلافاصله بعد از متوجه شدن تغییر و یا ایجاد توده در بافت سینه خود به پزشک مراجعه می کنید شانس این را دارید که تا زمانی که توده تان خوشخیم است با گرفتن بیوپسی از سینه و سایر تست های تشخیصی و همچنین تعیین گرید یا درجه ی بیماری اقدام به درمان کنید. درمان بسته به درجه ی بیماری می تواند به درمان دارویی محدود شود و یا این که جراحی و سایر روش های نوین مثل RF هم به کار بسته شود.
سرطان پستان شامل چه گرید و یا درجه بندیهایی میشود؟
گریدهای سرطان پستان با اعداد رومی نشان داده شده و از ۰ تا ۴ را شامل می شوند. با کاهش تعداد گریدها احتمال بهبود یافتن از سرطان سینه بیشتر خواهد شد و به همین دلیل است که تشخیص زود هنگام اهمیت زیادی دارد.
گرید ۰:
در این مرحله که مراحل اولیه ی سرطان است، سلول ها به آرامی به سمت تقسیم و بزرگ شدن می روند. در این سطح، سرطان در مجاری سینه یا غدد شیری شروع شده و در همان جا باقی مانده است. خوشبختانه در صورتی که سرطان در این مرحله توسط عکس برداری و سایر تست ها تشخیص و متوقف شود شانس بهبود پیدا کردن نزدیک به ۱۰۰ درصد است.
گرید ۱:
سلول های سرطانی تظاهر بیشتری نسبت به گرید ۰ دارند و با این حال در صورتی که تشخیص سریع و درستی صورت گیرد شانس درمان بالاست. این گرید به دو سطح A و B تقسیم می شود. در سطح A سلول های سرطانی بیشتر در بافت چربی تقسیم شده و به راحتی سطح B قابل تشخیص نیست اما در سطح B تومور واضح تر و قابل لمس تر می شود. همچنین در سطح B تهاجم چندانی به بافت های لنفاوی اطراف صورت نگرفته و خبری از متاستاز نیست و خوشبختانه در اکثر مواقع خوشخیم است.
گرید ۲:
مانند گرید ۱ به دو سطح A و B تقسیم شده اما نسبت به آن رشد بیشتری داشته و بزرگترند. شاخصه های اصلی این گرید این است که هنوز به گره های لنفاوی آسیب نرسانده و مانند گرید ۱ بیشتر حالت خوشخیم دارند. همچنین تفاوت دو سطح A و B در اندازه تومور است که در سطح B بزرگتر می باشد.
گرید ۳:
به سه سطح A، B و C تقسیم بندی شده و کمکم تهاجم به بافت های لنفاوی شروع می شود. در صورتی که ۹ یا کمتر از ۹ تا از گره های لنفاوی درگیر شده باشند در دسته ی A و B قرار می گیرند، با این تفاوت که در سطح B تظاهراتی در سطح پوست ظاهر می شود. در سطح C حدود ۱۰ تا و یا بیشتر از گره های لنفاوی مورد حمله قرار گرفته یا به عبارتی تومور رو به بدخیمی است.
گرید ۴:
یا به عبارتی گریدی که در آن سلول های سرطانی متاستاز کرده و به مغز، کلیه، کبد، استخوان ها و تمام گره های لنفاوی سرایت کرده اند.
به نقل از وب مدیکال شانس حداقل تا ۵ سال زنده ماندن بعد از تشخیص سرطان پستان در گرید ۰ و ۱، ۱۰۰ درصد، در گرید ۲، ۹۳ درصد، در گرید ۳، ۷۲ درصد و در گرید ۴، ۲۲ درصد می باشد.
سرطان سینه چگونه درمان میشود؟
بسته به تشخیص پزشک معالج و بسته به شرایط بیمار ،درمان ها متفاوت از یک دیگرند. این درمان ها شامل موارد زیر هستند:
- جراحی: به صورت ماستکتومی (برداشتن سینه) و جراحی محافظتی و جراحی زیر بغل
- شیمی درمانی
- درمان های حمایتی
- رادیوتراپی
- هورمون درمانی
- درمان با استفاده از امواج رادیویی (RF)
عوارض جراحی در سرطان سینه چیست؟
- یکی از مهم ترین عوارض، آسیب روحی به بیمار برای از دست دادن سینه است که اثر بدی روی درک فرد از ظاهر خویش دارد.
- به علت برداشتن حفاظتی غدد لنفی اطراف سینهپستان، تورم و ادم دست ایجاد می شود.
- عفونت های حین جراحی بسیار شایع در جراحی پستان
درمان با RF چگونه انجام میشود؟
RFیک تکنولوژی نوین است که برگرفته از نوعی موج رادیویی با طول موج ۲۰۰ تا ۱۲۰۰ کیلوهرتز می باشد. از آنجایی که سلول های تومور به گرما و نوسان بالا حساس هستند و این موارد باعث از بین رفتن آن ها می شود، امواج را با فرکانس خاصی روی تومور قرار می دهند و این امواج پس از تابیده شدن باعث ایجاد گرما، نوسان و از بین رفتن تومور می شوند. لازم به ذکر است که این روش بیشتر برای درمان تومور های خوشخیم استفاده می شود. از مزیت های RF می توان به غیر تهاجمی بودن آن، حفظ ظاهر طبیعی پستان، آسیب نزدن روحی به بیمار و نداشتن تورم دائمی در دست اشاره نمود.
از این تکنولوژی علاوه بر درمان توده های سینه برای درمان توده های کبد و تیروئید نیز استفاده می شود.
قبل و بعد از RF نیاز به چه اقداماتی است؟
از آنجایی که این روش باعث آسیب بافتی می شود قبل از آن باید آزمایش های خونی و تست های انعقادی انجام شود. بعد از عمل هم به علت آسیب بافتی جزئی در اطراف تومور، بیمار حس خارش و درد دارد که با مسکن و قرص های ضد حساسیت که پزشک تجویز کرده است رفع خواهد شد.
سرطان سینه در دوران شیر دهی
بافت سینه حاوی غدد و مجرا های شیری بوده و برای ترشح شیر لازم است که این مجراها باز باشند. در صورت گرفتگی این مجرا ها که به علت کیست و یا تومور اتفاق می افتد، گیرنده های درد تحریک شده و اندازه ی پستان در نتیجه ی تجمع شیر بزرگتر خواهد شد. پس اگر به سرطان پستان مبتلا شده باشید جدا از کاهش وزن و سایر علائم ظاهری که در پستانتان وجود دارد (درد، برگشتن نوک سینه به داخل، قرمزی، ترشحات غلیظ، التهاب پستان، حساسیت به لمس، خروج کمتر شیر از پستان آسیب دیده و …) حجم سینه هایتان هم بزرگتر خواهد شد.
روش های درمانی در این دوران هم مطابق روش های قبلی می باشند؛ با این تفاوت که ممکن است به خاطر دارو هایی که مصرف می کنید، مثلا دارو های شیمی درمانی، نتوانید برای مدتی به نوزادتان شیر داده و یا این که به علت برداشتن پستان در ماستکتومی و یا برداشتن توده در لامپکتومی، دیگر توسط پستان مورد نظر قادر به شیر دهی نباشید.
اگرچه که احتمال ابتلا به سرطان پستان در دوران شیر دهی بسیار پایین است اما از آنجایی که ممکن است با اقدامات نامناسب هم نوزاد و هم مادر را درگیر کند احتیاج به رسیدگی زود هنگام مادر و پزشک متخصص دارد.
منابع:
دکتر حجت ابراهیمی نیک
فلوشیپ فوق تخصصی رادیولوژی مداخله ای، متخصص رادیولوژی
عضو هیئت مدیره موسسه سونوگرافی تیراد
طی دوره های آموزشی در کشورهای چین، کره جنوبی، آلمان و ایتالیا در زمینه درمان بیماریهای تیروئید با کمک روشهای کمتر تهاجمی
اولین پزشک ایرانی که موفق به درمان توه های تیروئیدی به روش آر اف در ایران شدند.
۵ دیدگاه. دیدگاه تازه ای بنویسید
درود بر شما،
در جراحی پستان آیا فقط توده را برمیدارند و یا کل سینه را ؟ در کدام گرید فقط توده را برمیدارند و سینه باقی می ماند؟
سلام، وقت بخیر
بستگی به شرایط جسمی بیمار و میزان رشد توده دارد.
سلام من ۳۴ ساله هستم دو بار ک پریود شدم احساس درد درسینه راست وزیر بغلم کردم مراجعه به دکتر جراح پستان کردم وبعد از انجام سونوگرافی دکتر گفت تومور اندازه فندوق در سینه راستم دارم در سینه چپم فقط کیست دارم وبمن گفت فعلآ کاری نداشته باش تا ۶ ماه دیگه سونوگرافی انجام بده قرص ویتامین ای داد لطفا راهنمایی کنید چکار کنم یک ساله ازدواج کردم وزایمان نداشته ام آیا خطرناک هست توده سینه ام؟
سلام، وقت بخیر
شرح حال ارائه شده نشان میدهد دکتر معالج شما به این اطمینان رسیده است که توده خوش خیم بوده و مشکلی ندارد، بنابراین بررسی ۶ ماهه را روال درمانی شما قرار داده است تا روند رشد و ابعاد توده هر ۶ ماه بررسی شود و در صورت تغییر رفتار روال درمانی تغییر کند.
مصرف روزانه ویتامین E و ورزش به سلامت شما کمک زیادی خواهد کرد.
سلام و خسته نباشید،
آقای دکتر آیا سرطان سینه با روش آر اف درمان میشود؟
من توده نسبتا سفت احساس میکنم و امروز در زمان ماموگرافی گفتند که نقاط کلسیفیکیشن در توده هست، هنوز نتیجه را نداده اند، کارشناس میگفت باید نمونه برداری بشی، ولی من اعتقاد به نمونه برداری ندارم،
آر اف امکان پذیر است؟ یا جراحی بشوم؟