میگزدم چیست؟ ارتباط بین کم کاری تیروئید و میگزدم

کم نیستند کسانی که به سلامتی خود اهمیت زیادی نداده و تغییراتی که کم کم در بدنشان بروز پیدا می‌کند را ابتدا به دلیل افزایش سن و سپس به خاطر بیماری‌های خاصی مثل کم کاری تیروئید و یا حالت شدیدتر آن به نام میگزدم یا به بیان صحیح‌تر میگز ادم می‌گذارند. به طور مثال ممکن است که شما کم‌کم با حالاتی مثل خستگی زیاد، چاق شدن بدون افزایش غذای ورودی، تورم اندام‌هایی مثل صورت و پاها و… رو‌به‌رو شوید اما خوش بینی‌تان اجازه ندهد که به دکتر مراجعه کرده و پیگیر سلامتی خود باشید.

پرکاری تیروئید زمانی اتفاق می‌افتد که فعالیت غده در ساخت هورمون‌هایش افزایش پیدا کرده و درنتیجه بدن با عوارض ناشی از افزایش متابولیسم مثل لاغری، افزایش اشتها، اسهال، عصبی بودن، اختلال خواب و… مواجه خواهد شد. در مقابل در کم کاری تیروئید به دلایل متنوع ساخت هورمون‌های تیروئیدی کاهش پیدا کرده و علائمی مثل خستگی، بی‌اشتهایی، چاقی، ریزش مو، خواب آلودگی، بی‌حالی و… ظهور پیدا می‌کند. بیماری میگزدم که یکی از اختلالات تیروئید است زمانی ایجاد می‌شود که شما به کم کاری شدید تیروئید مبتلا باشید.

بیماری میگزدم چیست؟

بیماری میگزدم زمانی اتفاق می‌افتد که شما اقدامی برای درمان کم کاری تیروئید خود انجام ندهید و یا این که کم کاری تیروئید شما توسط پزشک تشخیص داده نشود. در این صورت است که علائم شدت گرفته و کم‌کم به صورت بیماری میگزدم بروز پیدا می‌کنند. این بیماری در زنان و افراد بالای ۶۰ سال شایع‌تر بوده و از آنجایی که مراحل آخر و شدید کم‌کاری تیروئید است، ممکن است شما در وضعیتی بحرانی به اسم بحران میگزدم قرار گیرید که در صورت عدم رسیدگی به موقع، کمای میگز ادمی اتفاق خواهد افتاد.

کلمه‌ی میگزدم به جای کم کاری شدید تیروئید به کار می‌رود. اما این کلمه برای توصیف تغییرات پوستی در کسی که مبتلا به کم کاری شدید و پیشرفته‌ی تیروئید هست هم کاربرد دارد. تغییرات کلاسیک پوستی مثل:

• تورم صورت، که می‌تواند شامل لب‌ها، پلک‌ها و زبان شما باشد
• تورم و ضخیم شدن پوست در هر جایی از بدن به خصوص در پاها

علت‌های به وجود آمدن میگزدم چیست؟

ممکن که شما به دلایل متنوعی از جمله موارد زیر به کم کاری تیروئید مبتلا شوید، اما اگر با بروز علائم به پزشک مراجعه نکرده و درمان خود را عقب اندازید به میگزدم دچار خواهید شد.

از جمله دلایل ایجاد کم کاری در تیروئید:

• بیماری خود ایمنی هاشیموتو که در آن بدن علیه سلول‌های تیروئیدی آنتی بادی می‌سازد
• جراحی برداشتن غده تیروئید
• ندول‌های سرد
• آسیب ماده حاجب به بافت تیروئید هنگام عکس برداری
• پرتو درمانی‌ها، مثلاً برای درمان سرطان
• بعضی داروها مثل لیتیم و آمینودارون
• کمبود ید یا زیادی بیش از حد ید
• بارداری
• عفونت و بیماری‌های انگلی

علائم میگزدم چیست؟

میگزدم به طور ناگهانی ایجاد نمی‌شود، بلکه همان‌طور که گفته شد به مرور زمان و با نادیده گرفتن علائم بروز پیدا خواهد کرد. به طور مثال زمانی که شما مبتلا به کم کاری تیروئید می‌شوید ممکن است در ابتدا چاق‌تر شدن یا بی حال شدن‌تان را به پای بالاتر رفتن سن بگذارید. اما به مرور زمان علائمی مثل خستگی، عدم تحمل سرما، یبوست، خشکی پوست، چاقی، صورت پف کرده و پاهای متورم، ضعف و درد ماهیچه، چربی خون بالا، التهاب و درد مفاصل، مشکلات قاعدگی، نازک شدن مو و ریزش پراکنده آن، کاهش ضربان قلب و تنفس، افسردگی، ضعف حافظه، صدای خشن و گواتر بروز پیدا خواهد کرد، که همگی حاکی از اختلال شدید در متا‌بولیسم و عوارض بعدی بدتر مثل بحران میگزدم است.

زمانی که بدن شما دیگر توان مقابله با اثرات کم کاری تیروئید را نداشته باشد دچار بحران میگز ادم، که در صورت عدم رسیدگی اورژانسی می‌تواند مرگبار باشد، خواهد شد. در این زمان علاوه بر علائمی که در بالا ذکر شد شرایط بحرانی برای فرد اتفاق می‌افتد مثل:

• کاهش ریت تنفس
• کاهش سدیم خون
• کاهش دمای بدن
• گیجی و کندی ذهن
• شوک
• سطح پایین اکسیژن خون به همراه کربن دی اکسید بالا یا به طور کلی اسیدوز
• کما و تشنج

علت کمای میگز ادمی چیست؟

اگر شما مبتلا به کم کاری شدید تیروئید باشید هرکدام از موارد زیر می‌تواند محرک ایجاد کمای میگز ادمی شود:

• عفونت‌ها، خصوصا عفونت تنفسی و ادراری
• نارسایی قلبی
• سکته
• جراحت
• جراحی
• داروهایی مثل فنوتیازین‌ها، آمیودارون، لیتیم، داروهای آرام بخش و مصرف طولانی مدت ید
• مصرف نکردن داروهای تیروئیدی تجویز شده

عوارض میگزدم چیست؟

• افسردگی
• حمله ی قلبی
• نارسایی قلبی
• مشکلات کلیوی
• آریتمی قلبی
• هیپوترمی
• کم شدن متابولیسم دارو که به اوور دوز شدن می‌انجامد
• عوارض حاملگی مثل پره اکلامپسی، سقط جنین و زایمان نوزاد مرده
• کما
• مرگ

میگزدم چگونه تشخیص داده می‌شود؟

پزشک ابتدا سابقه‌ی پزشکی شما را بررسی کرده و مشاهده‌های بالینی لازم را انجام خواهد داد. سپس با آزمایش تیروئید متوجه می‌شود که هورمون‌های تیروئیدی و هورمون TSH شما در چه حدی است. در صورتی که هورمون‌های تیروئیدی شما پایین و مقدار TSH یا هورمون محرک تیروئیدی که از هیپوتالاموس ترشح می‌شود زیاد باشد، شما به کم کاری تیروئید مبتلا شده‌اید. زمانی که پزشک از کم کاری تیروئید شما اطمینان حاصل کرد تنها شواهد بالینی بیشترین تأثیر را در تشخیص بیماری دارد.

میگزدم چگونه درمان می‌شود؟

درمان دارویی کم کاری تیروئید با خوردن هورمون تیروئید سنتتیک یا  قرص لووتیروکسین کافیست. اما کسانی که به کم کاری شدید تیروئید یا میگزدم مبتلا هستند باید نه تنها در بیمارستان تحت نظر باشند بلکه در صورت به کما رفتن با تزریق هورمون‌های تیروئیدی به خون، آنتی بیوتیک و استروئید درمانی و یا حتی متصل شدن به دستگاه‌های کمک تنفسی درمان شوند. فرآیند بهبود پیدا کردن از این شرایط طولانی است و اگر پزشکان بتوانند بیمار را از مرگ نجات دهند باید به دقت علائم حیاتی مثل فشار خون، ریتم قلبی و تنفس بیمار کنترل شود تا بیمار کم‌کم به حالت پایدار برسد.

در هر صورت نکته‌ی مهم این است که شما هر چه سریع‌تر با مشکوک شدن به شرایط خود درمان را شروع کنید چراکه احتمال مرگ در اثر کمای میگز ادمی بالاست. همچنین به یاد داشته باشید که باید تا آخر عمر درمان کم کاری تیروئید خود را ادامه داده و بدانید که با کنترل اوضاع می‌شود از کاهش عمر در اثر این بیماری جلوگیری کرد.

مرکز سونوگرافی تیراد
منابع :