علائم ندول بدخیم تیروئید و انواع آن

1400/09/29

ندول بدخیم تیروئید

سریع پیدا کنید

ندول‌های تیروئید بسیار شایع هستند، به طوری که بررسی‌های انجمن تیروئید آمریکا نشان می‌دهد، نیم بیشتر افراد بالای ۶۰ سال به این ندول‌ها مبتلا هستند. خوشبختانه اکثر ندول‌ها، خوش‌خیم هستند و تنها ۲ تا ۱۲ درصد آن‌ها سرطانی می‌شوند و به ندول بدخیم تیروئید تبدیل می‌شوند.

تیروئید یک غده درون‌ریز پروانه‌ای شکل است که در قسمت جلوییِ پایین گردن قرار دارد و هورمون‌هایی تولید می‌کند که متابولیسم بدن شما را کنترل می‌کنند. توده‌ها یا برجستگی‌های این غده را گره می‌گویند. علت به‌وجود آمدن گره‌ها مشخص نیست، اگرچه کمبود ید و التهاب تیروئید می‌تواند خطر ایجاد گره‌های تیروئیدی را نیز افزایش دهد. در واقع تیروئید ماده معدنی ید موجود در نمک سفره، غذاهای دریایی و لبنیات را از جریان خون می‌گیرد و از آن برای تولید هورمون‌های تیروئید، تیروکسین (T4) و تری یدوتیرونین (T3) استفاده می‌کند.

بیشتر بخوانید: انواع ندول تیروئید و ۶ علت بوجود آمدن گره تیروئید

تیروئید چه تولید می‌کند؟

T3 به تنظیم ضربان قلب انسان کمک می‌کند، همچنین متابولیسم بدن را متعادل می‌سازد. در واقع سرعت هضم غذا و سرعت تولید و جذب گلوکز یا همان قند خون را در بدن کنترل می‌کند. گرچه T4 همان نقش را بازی می‌کند، اما قدرتمندتر است و سریع‌تر عمل می‌کند. تیروئید پس از ترشح هورمونی به نام هورمون محرک تیروئید یا TSH توسط غده هیپوفیز (اندام کوچکی در پایه مغز)، T4 و T3 تولید می‌کند. وقتی سطح هورمون تیروئید پایین باشد، هیپوفیز TSH بیشتری آزاد می‌کند. اما در زمانی که سطح هورمون تیروئید بالا باشد، TSH سرکوب می‌شود.

عملکرد غده تیروئید

علائم ندول بدخیم تیروئید چیست؟

تغییرات در تیروئید ممکن است دیده یا احساس شود، اما بیشتر گره‌های تیروئیدی علائمی ایجاد نمی‌کنند.

گاهی اوقات بافت ندول باعث تولید بیش از حد هورمون‌های تیروئیدی می‌شود که در نهایت بیماری پرکاری تیروئید را ایجاد می‌کند. با انجام آزمایش خون، هورمون محرک تیروئید (TSH) قابل مشاهده است. نکته حائز اهمیت در بیماری‌های تیروئیدی این است که ممکن است نتیجه آزمایش TSH کاملاً طبیعی باشد درصورتی که ندول بدخیم تیروئید وجود دارد. به همین دلیل است که تشخیص پزشک غدد از اهمیت بالایی برخوردار است چرا که باید از کنار هم قرار دادن داده‌ها و نتایج آزمایشات تشخیص نهایی داده شود و نمی‌توان تنها به آزمایش خون اکتفا کرد.

چه چیزی سرطانی و بدخیم بودن ندول تیروئید را تعیین می‌کند؟

تنها راه برای تشخیص قطعی سرطانی بودن ندول تیروئید، بررسی آن در زیر میکروسکوپ است. متداول‌ترین روش بیوپسی آسپیراسیون با سوزن ظریف و ریز (FNA) نام دارد که در آن یک سوزن بسیار کوچک در ندول تیروئید وارد می‌شود و سلول‌ها برای بررسی میکروسکوپی خارج می‌شوند. با این‌حال، تنها درصد کمی از ندول‌ها سرطانی و بدخیم هستند و درصد کم‌تری از آن‌ها نیاز به درمان دارند. اکثر سرطان‌های تیروئید قابل‌درمان هستند و به ندرت باعث ایجاد مشکلات تهدیدکننده در زندگی می‌شوند.

چه زمانی سونوگرافی تیروئید تجویز می‌شود؟

ندول‌های خوش‌خیم ممکن است نیاز به نظارت مداوم داشته باشند که به آن انتظار مراقبتی نیز می‌گویند. چرا که باید اطمینان حاصل شود ندول‌ها به رشد خود ادامه نمی‌دهند و پزشکان باید مطمئن شوند که گره‌ها روی ساختارهای مجاور، مثل نای (لوله تنفسی که هوا را از دهان به ریه می‌برد) یا مری (لوله عضلانی که غذا را از دهان به معده می‌برد)، فشار نمی‌آورند.

چه زمانی سونوگرافی تیروئید تجویز می‌شود؟

عوامل خطرزا برای سرطان تیروئید چیست؟

گره‌های تیروئید و سایر بیماری‌های تیروئید، همچون گواتر (بزرگ شدن تیروئید) و التهاب تیروئید، می‌توانند خطر ابتلا به سرطان تیروئید را افزایش دهند. سایر عوامل خطرزا عبارت‌اند از:

سابقه برخورد پرتوهای قابل‌توجهی در ناحیه گردن
سابقه شخصی سرطان تیروئید
سابقه خانوادگی سرطان تیروئید
برخی از شرایط ارثی

انواع ندول‌های خوش‌خیم تیروئید

همان‌طور که گفته شد، ندول‌ها انواع مختلفی دارند که بیشتر خوش‌خیم بوده و نیاز به درمان خاصی ندارند. در ادامه چند نوع ندول تیروئید که از ندول‌های خوش‌خیم تیروئید هستند را معرفی می‌کنیم.

گواتر چند ندولار

اگر چندین گره در تیروئید یافت شود، به این بیماری گواتر چند ندولار یا تیروئید بزرگ می‌گویند.

گاهی اوقات گواتر چند ندولار باعث می‌شود، تیروئید بیش از حد تیروکسین تولید کند و در نتیجه پرکاری تیروئید ایجاد شود. این توده‌ها، گواتر چند ندولار سمی نیز نامیده می‌شوند و ممکن است نیاز به درمان داشته باشند. گواترهای چند ندولار سمی ممکن است بسیار بزرگ شوند و بر ساختارهای اطراف فشار بیاورند. این عارضه در افراد مسن بیشتر شایع است.

گواتر چند ندولار

کیست‌های تیروئید

فضاهای پر از مایع یا کیست‌ها ممکن است در غده تیروئید ایجاد شوند. برخی از کیست‌ها مادرزادی هستند یا از بدو تولد وجود دارند.

گاهی اوقات کیست‌های تیروئید پر از خون و موادی می‌شوند که پس از تجزیه خون یا سلول‌ها باقی می‌مانند. آن‌ها همچنین ممکن است حاوی کلسیفیکاسیون یا رسوبات کلسیم باشند. کیست‌ها ممکن است نتیجه یک آسیب یا التهاب باشند و ممکن است با رشد زیاد، باعث بیماری‌های خوش خیم و یا حتی سرطان تیروئید شوند. آن‌ها ممکن است نیاز به تخلیه یا بیوپسی داشته باشند تا متخصصان غدد بتوانند تشخیص دهند.

برخی از کیست‌های تیروئید ممکن است نیاز به بررسی مداوم داشته باشند تا اطمینان حاصل شود که رشد نمی‌کنند یا به ساختارهای مجاور فشار نمی‌آورند. برخی دیگر ممکن است نیاز به درمان داشته باشند.

بیشتر بخوانید: کیست تیروئید چیست؟

انواع سرطان‌های بدخیم تیروئید

۵ تا ۱۰ درصد از گره‌ها ندول بدخیم تیروئید یا سرطانی هستند، اگرچه بیشتر آن‌ها هیچ علامتی ندارند. به ندرت ممکن است گره‌ها باعث تورم گردن، درد، مشکلات بلع، تنگی نفس یا تغییر در صدای شما در حین رشد شوند.

انواع مختلفی از سرطان تیروئید وجود دارد. اکثر آن‌ها به‌خوبی به درمان پاسخ می‌دهند، اگرچه برخی از اشکال نادر می‌توانند تهاجمی باشند.

سرطان تمایز یافته تیروئید

این شکل از سرطان تیروئید از سلول‌های فولیکولی ایجاد می‌شود که ید را به پروتئین متصل کرده و هورمون‌های تیروئیدی را ایجاد می‌کند. دو نوع سرطان متمایز تیروئید وجود دارد:

کارسینوم پاپیلاری
کارسینوم فولیکولار

کارسینوم پاپیلاری حدود ۸۰ درصد از سرطان‌های تیروئید را تشکیل می‌دهد. معمولاً بسیار آهسته رشد می‌کند، اما اغلب به غدد لنفاوی مجاور گسترش می‌یابد، غدد کوچک سیستم ایمنی که به مبارزه با عفونت کمک می‌کنند. در صورت تشخیص زودهنگام، این نوع سرطان تیروئید به طور مؤثر قابل‌درمان است. زنان بیشتر از مردان به کارسینوم پاپیلاری مبتلا می‌شوند و این بیماری در هر سنی ممکن است رخ دهد.

حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد از تمام سرطان‌های تیروئید کارسینوم فولیکولار است. سرطان تیروئید فولیکولی در افراد بین ۴۰ تا ۶۰ سال شایع‌تر است، اما ممکن است در هر سنی رخ دهد. این شکل از سرطان تیروئید معمولاً به غدد لنفاوی گسترش نمی‌یابد، اما می‌تواند به سایر قسمت‌های بدن مانند ریه‌ها و استخوان‌ها سرایت کند.

سلول‌های فولیکولی تیروئید

کارسینوم فولیکولار که زود تشخیص داده شود، می‌تواند به طور مؤثر درمان شود. اما اگر به سرطان هورتله تبدیل شود، می‌تواند به صورت تهاجمی از محدوده غده تیروئید خارج شود و به نواحی دوردست بدن، از جمله استخوان‌ها و سایر اندام‌ها گسترش یابد.

کارسینوم مدولاری تیروئید

کارسینوم مدولاری تیروئید در سلول‌های پارافولیکولی که سلول‌های C نیز نامیده می‌شوند، ایجاد می‌شود. این سلول‌ها هورمونی به نام کلسی‌تونین تولید می‌کنند که به کنترل استفاده از کلسیم در بدن کمک می‌کند. گاهی اوقات، کارسینوم مدولاری تیروئید می‌تواند قبل از کشف سرطان به غدد لنفاوی، ریه‌ها یا کبد گسترش یابد و درمان آن را دشوارتر کند. این نوع بیماری تیروئید، حدود ۵ درصد از کل سرطان‌های تیروئید را تشکیل می‌دهد.

سرطان مدولاری تیروئید می‌تواند خودبه‌خود، بدون علت ظاهری یا به‌عنوان بخشی از یک سندرم ژنتیکی رخ دهد.

کارسینوم آناپلاستیک

کارسینوم آناپلاستیک شکل بسیار نادر و تهاجمی سرطان تیروئید است که به سرعت به اندام‌های مجاور مانند نای و مری حمله می‌کند. همچنین می‌تواند به ریه‌ها، استخوان‌ها و مغز سرایت کند. این عارضه می‌تواند خودبه‌خود رخ دهد، اما معمولاً در افرادی ایجاد می‌شود که سرطان تیروئید طولانی مدت داشته‌اند که در آن سلول‌ها به ساختارهای محلی، جریان خون، غدد لنفاوی و اندام‌های دور حمله می‌کنند.

کارسینوم آناپلاستیک کم‌تر از ۲ درصد از کل سرطان‌های تیروئید را تشکیل داده و در افراد مسن‌تر از ۶۵ سال بیشتر دیده می‌شود. همچون دیگر سرطان‌های تیروئید، کارسینوم آناپلاستیک نیز از سلول‌های فولیکولی ایجاد می‌شود، اما بسیار تهاجمی‌تر است.

لنفوم تیروئید

لنفوم تیروئید حدود ۲ درصد از کل سرطان‌های تیروئید را تشکیل می‌دهد. این بیماری نادر است و اغلب در افراد مبتلا به تیروئیدیت هاشیموتو که در آن سیستم ایمنی به تیروئید حمله می‌کند، رخ می‌دهد.

علائمی مانند تورم و درد گردن اغلب سریع‌تر از سایر انواع سرطان تیروئید رخ می‌دهد زیرا تومور به‌سرعت رشد می‌کند.

این نوع سرطان معمولاً لنفوم غیر هوچکین است، به این معنی که از لنفوسیت‌ها، گلبول‌های سفید خونی که با عفونت مبارزه می‌کنند و در تیروئید یافت می‌شوند، ایجاد می‌شود. لنفوم تیروئید معمولاً مانند سایر لنفوم‌ها با پرتو درمانی قابل درمان است.

لنفوم تیروئید