درمان تیروئید با ید ۱۳۱
درمان با ید ۱۳۱ به بیماران مبتلا به سرطان تیروئید که تحت عمل جراحی تیروئید کامل قرار گرفته‌اند و تمام داروهای تیروئید را برای چند هفته قطع کرده‌اند، داده می‌شود اما اسکن بدن با یُد نشان می‌دهد که آن‌ها همچنان در بافت باقی‌مانده تیروئید و یا ضایعات متاستاتیک فعالیت دارند.
هدف از ید ۱۳۱ برای فرسایش تیروئید، از بین بردن تمام بافت تیروئید است.
این درمان چگونه کار می کند؟
ید ۱۳۱ که به شکل کپسول داده می‌شود، در معده حل شده و به طور سیستماتیک در سراسر بدن حرکت می‌کند و توسط بافت‌های باقی‌مانده تیروئید جذب می‌شود. به عبارت دیگر می‌توان گفت ید ۱۳۱ ازطریق هر یک از سه راه زیر از بدن دفع می‌شود:
- بزاق
- ادرار
- عرق کردن
ید رادیویی چه مدت در بدن باقی می‌ماند؟
ید رادیویی حاصل از درمان به طور موقت در بدن باقی‌می‌ماند؛ درواقع بیشتر ید رادیویی که توسط غده تیروئید جمع‌آوری شده است در دو روز اول پس از درمان از بین می‌رود، این ماده عمدتاً از طریق ادرار از بدن خارج شده اما مقادیر بسیار کمی ممکن است در بزاق، عرق و در حین اجابت مزاج باقی بماند. مقدار ید رادیویی باقی‌مانده در بافت تیروئید شما مسئول اثر پزشکی مورد نظر است. با این حال، این مقدار نیز به سرعت کاهش می‌یابد. این بدان معناست که با گذشت زمان امکان قرار گرفتن در معرض تشعشعات برای شما و دیگران کاهش یافته و در پایان درمان، هیچ ید رادیویی در بدن شما باقی نمی‌ماند.
بیشتر بخوانید: درمان با ید رادیواکتیو (RAI) چیست؟
سه اصل اساسی برای مراقبت وجود دارد که باید به خاطر بسپارید:
فاصله: هر چه فاصله شما از دیگران بیشتر باشد، تشعشعات کمتری دریافت خواهند کرد. حتی افزایش فاصله چند فوتی نوردهی را تا حد زیادی کاهش می‌دهد بنابراین سعی کنید بیش از حد لازم در تماس نزدیک با دیگران نباشید.
زمان: قرار گرفتن در معرض تشعشعات با دیگران بستگی به مدت زمان نزدیکی شما به آن‌ها دارد، شما باید سعی کنید زمان صرف شده در تماس نزدیک با دیگران را به حداقل برسانید.
بهداشت: بهداشت خوب احتمال آلوده شدن افراد دیگر به ید رادیویی که از بدن شما خارج می‌شود را به حداقل می‌رساند، از آنجایی که قسمت اعظم آن از طریق ادرار از بدن شما خارج می‌شود، رعایت بهداشت توالت و شستشوی دقیق و کامل دست‌ها احتمال آلودگی را کاهش می‌دهد.
بکارگیری اصول اولیه و دستورالعمل‌هایی برای کمک به افراد در هنگام قرار گرفتن در معرض ید ۱۳۱
در زیر دستورالعمل‌هایی وجود دارد که توسط انجمن پزشکی هسته‌ای توصیه شده است و به شما در کاهش قرار گرفتن در معرض دیگران کمک می‌کند. پزشک شما باید دستورالعمل های مهم و مدت زمان پیروی از آن‌ها را به شما توصیه کند. برای اطلاعات بیشتر ابتدا باید با پزشک خود مشورت کنید.
- چند روز اول پس از درمان به تنهایی بخوابید. در این دوران از بوسیدن یا آمیزش جنسی خودداری کنید، همچنین از تماس فیزیکی طولانی مدت، به ویژه با کودکان و زنان باردار خودداری کنید. غدد تیروئید کودکان و جنین ها نسبت به بزرگسالان به اثرات ید رادیواکتیو حساس‌تر هستند.
- اگر نوزاد دارید یا در حال مراقبت از آن هستید، دستورالعمل‌های پزشک را اجرا کنید، احتمالاً می‌توانید کارهایی را که برای مراقبت از نوزادتان لازم است انجام دهید، اما ترجیحاً در دو روز اول پس از درمان، کودک را خیلی نزدیک خود نگه ندارید، مانند نشستن در بغلتان حتی برای مدت کوتاهی.
- اگر به کودک خود شیر می‌دهید، باید آن را قطع کنید زیرا ید رادیواکتیو در شیر مادر ترشح می‌شود. با پزشک خود صحبت کنید که چه زمانی می‌توانید شیردهی را از سر بگیرید.
- اگر باردار هستید یا فکر می‌کنید ممکن است باردار باشید، به پزشک خود اطلاع دهید زیرا درمان با ید رادیواکتیو نباید در دوران بارداری انجام شود. همچنین، اگر قصد بارداری دارید، از پزشک خود بپرسید که تا چه مدت بعد از درمان باید صبر کنید.
- هر بار پس از رفتن به توالت دست‌های خود را با آب فراوان و صابون بشویید.
- توالت را تمیز نگه دارید و بعد از هر بار استفاده دو یا سه بار آن را بشویید.
- وان حمام را پس از استفاده کاملاً بشویید. تمیز بودن حمام احتمال آلوده شدن دیگران به ید رادیویی موجود در عرق شما را کاهش می‌دهد.
- مایعات زیادی مانند آب و آب‌میوه بنوشید. این کار باعث می‌شود تا دفعات بیشتری ادرار کنید و به ید رادیواکتیو کمک می‌کند تا سریع‌تر از بدن شما خارج شود، بنابراین مقدار آن در بدن کاهش می‌یابد.
- در چند روز اول از ظروف غذاخوری جداگانه (یا یکبار مصرف) استفاده کنید و آن‌ها را جداگانه بشویید؛ این کار احتمال آلودگی سایر اعضای خانواده به ید رادیویی موجود در بزاق شما را کاهش می‌دهد.
در بیشتر موارد ممکن است فعالیت‌های عادی تا ۷۲ ساعت پس از درمان از سر گرفته شود.
بر اساس الزامات کمیسیون تنظیم مقررات هسته‌ای، مرخصی شما از بیمارستان بر اساس میزان تماسی است که احتمالاً به هر فردی که ممکن است با او در تماس باشید، بدهید. در اغلب موارد، بیمارانی که این درمان را دریافت می کنند، در همان روز پس از مصرف ید ۱۳۱ به خانه بازمی‌گردند.
بیشتر بخوانید: ۱۰ علائم تیروئید خطرناک چیست؟ تیروئید پرکار چه خطراتی دارد؟
دکتر حسین چگینی فلوشیپ فوق تخصصی رادیولوژی مداخله ای از دانشگاه تهران و متخصص رادیولوژی
موسس مرکز سونوگرافی و تصویربرداری تیراد
دارای گواهینامه نورورادیولوژی اروپا ESNR
عضو کمیته اینترونشن انجمن رادیولوژی ایران
۴ دیدگاه. Leave new
سلام من ۲سال پیش عمل تیروئیدانجام دادم ید ۱۵۰گرمی دریافت کردم الان کاملا خوبم در حال حاضر باردار شدم ولی خیلی نگرانم لطفا بهم جواب بدین آیا اثر ید در سینه ها یم نمانده؟؟؟؟
میتوانم به نوزادم شیربدهم؟؟؟؟؟؟؟؟؟🙏🙏🙏
سلام خسته نباشید من تیرویید عمل کردم وید دریافت کردم بعدازید متاسفانه دخترم درکنارم بوده۶سال داره ایا احتمال اینکه خدای نکرده اسیبی رسیده بهش هست البته حداقل بافاصله۱-۲متر داشته
سلام آقای دکتر
چند روز بعد ید درمانی سایر اعضای خانواده میتونن به خانه برگردن؟
بعد از گذشت ۳ روز از یُدخوردن مَرد، آیا ارتباط جنسی او با زن باردار (مثلا سه ماهه) محدودیت‌‌های بیشتری داره؟ و اینکه این محدودیت‌ها برای ۳۰ میلی کوری و دزهای بالاتر فرق داره یا نه…؟ سپاس فراوان 🙏