تیروئید سمی چیست ؟ 12 تا از علائم تیروئید سمی که حتما باید بدانید.

تیروئید سمی چیست؟

گره تیروئید سمی به ندول یا گره هایی گفته می شود که با تولید هورمون تیروئید باعث پرکاری تیروئید شده و در اصل منشاء تولید هورمون اضافی و مازاد در بدن می شود، این تولید بیش از حد هورمون قابل کنترل در بدن نیست و باعث پرکاری می شود و عوارض پرکاری تیروئید به نحوی برای بدن خطرناک بوده و می بایست جهت درمان آن اقدام نمود، در این مقاله موسسه تصویربرداری تیراد به موضوع علائم تیروئید سمی، چرایی، عوارض و نحوه درمان گره های توکسیک خواهیم پرداخت.

گره سمی تیروئید یا همان ندول تیروئید چیست؟

گره تیروئید سمی در حقیقت به رشد غیر عادی بافت تیروئید اطلاق می شود، این بافت زمانی که به شکل یک توده جمع شده و با تولید هورمون تیروئید همراه شود به آن گره سمی تیروئید گفته می شود، یک ندول توکسیک باعث می شود تا هورمون بیش از حدی در تیروئید ترشح شود و به دنبال آن پرکاری تیروئید اتفاق بیافتد و همچنین باعث بزرگ شدن سایز تیروئید خواهد شد، به این گره ها آدنوم تیروئید هم گفته می شود و اگر تعداد آنها بیشتر از یک عدد باشد به آن گواتر مولتی ندولار می گویند.

چرا آدنوم سمی ایجاد می شود؟

به طور کلی دلایل مختلفی باعث بروز ندول ها در توده می شود، از جمله اینکه اگر مقدار ید در مواد غذایی شما کاهش یافته باشد و به میزان کافی ید دریافت نکنید تیروئید نمی تواند به میزان کافی هورمون ترشح کند و شروع به بزرگ شدن و رشد برای تولید بیشتر و جبران کمبود می کند، زیرا مجبور به کار بیشتر برا جذب بیشتر ید از رگ های خونی شما خواهد بود که البته با اضافه شدن ید به رژیم غذایی در بسیاری کشورها آمار به حد قابل توجهی کاهش پیدا کرد.

این تنها دلیل نیست، در همین سایت راجع به ندول های تیروئید مطالب بسیاری گذارده شده است، شما می توانید با مراجعه به این مطالب به طور کامل از نحوه عملکرد تیروئید و همچنین این که ندول تیروئید چیست اطلاع پیدا کنید، مقاله زیر به شما کمک می کند تا گره های تیروئید را بشناسید.

علائم تیروئید سمی

علائم گره تیروئید سمی زمانی ایجاد می شود که هورمون بیش از حد وارد خون شما شده باشد، یعنی همان علائم پرکاری تیروئید، این علائم را می توانید در مقاله پرکاری تیروئید به طور مفصل مطالعه کنید ولی به طور کل و در یک فهرست عبارتند از:

1. اسهال
2. کاهش وزن
3. افزایش اشتها
4. گرگرفتگی
5. تحریک پذیری عصبی
6. مشکلات خلقی
7. خستگی
8. تپش قلب (تاکیکاردی یا افزایش ضربان قلب ممکن است به شکل محسوس باشد.)
9. کم خوابی و ضعف خواب
10. عرق کردن و افزایش تعریق
11. لرزش و ترمور
12. گرمایی شدن (زمانی که دیگران احساس سرما می کنند بیمار احساس گرما و حرارت بالای بدن دارد.)

علاوه بر این علائم که نشان دهنده تیروئید پرکار است، بیمار در مواردی با مشکلاتی مانند برآمدگی گلو و احساس توده در گلو رو به رو می شود.

آیا ابتلا به تیروئید سمی معمول است؟ (آمار ابتلا به تیروئید سمی)

این گره ها یا آدنوم های تیروئید بین ۳ تا ۵ درصد از بیماران پرکاری تیروئید را تشکیل می دهند، این آمار در زنان بیشتر از مردان و همچنین در مناطقی که با کمبود ید مواجه هستند بیشتر از سایر مناطق است.

آیا تیروئید سمی یک بیماری ارثی است؟

در حال حاضر شواهدی مبنی بر ارثی بودن این بیماری تیرویید سمی نیست.

تشخیص تیروئید سمی (آدنوم سمی) چگونه است؟

تشخیص تیروئید سمی یا آدنوم سمی شبیه به بیماری پرکاری تیروئید است، با یک آزمایش خون سطح هورمون های موجود در خون بررسی می شود، پس از آن اگر علائمی از پرکاری تیروئید در آزمایش خون بیمار موجود بود، تیروئید از نظر وجود گره ها یا ندول ها بررسی می شود، علاوه بر تاریخچه پزشکی بیمار، معاینات بالینی نیز برای تشخیص تیروئید سمی بر روی بیمار انجام می شود، در این شرایط وجود آنتی بادی ها در خون درباره احتمال وجود بیماری گریوز بررسی می شوند و در نهایت مواردی از جمله سونوگرافی تیروئید و اسکن تیروئید انجام می شود.

با کمک سونوگرافی تیروئید بافت مورد بررسی قرار گرفته و در صورت نیاز و وجود ندول یا گره مشکوک پزشک با کمک نمونه برداری تیروئید سوزنی یا همان Fna نوع و مشخصه گره تیروئید را تشخیص داده و پس از آن پزشک روال درمانی را بر اساس تصمیم گیری خود شروع می نماید.

نمونه برداری سوزنی و نحوه انجام آن به طور کامل در مقاله زیر توضیح داده شده و می توانید فیلم گرفته شده در حین کار را نیز در این مقاله مشاهده نمائید.
اسکن جذب ید، آزمایش سی تی اسکن و نیز بررسی عملکرد ریه نیز ممکن است در مراحل تشخیص لازم بوده و انجام شود، بسته به شرایط بیمار پزشک تصمیم می گیرد که آیا نیازی به انجام چنین پروسیچرهای تکمیلی هست یا خیر.

روش درمان تیروئید سمی (آدنوم سمی)

درمان تیروئید سمی از طریق ید تراپی

یکی از راه های موثر در درمان تیرویید سمی ید رادیواکتیو است که بیمار با دریافت ید رادیواکتیو به صورت مایع و یا کپسولی باعث جذب ید در ناحیه آدنوم سمی و تخریب تدریجی آن می شود، این نوع درمان هیچ قسمتی از بدن را تحت تاثیر قرار نمی دهد و خطری ندارد، با این حال احتیاط های لازم برای مدتی انجام شده و بیمار نباید در نزدیکی کودکان و یا زنان باردار قرار بگیرد، همچنین اقدام به بارداری حداقل برای مدت شش ماه باید به تعویق بیافتد.

جراحی

یکی دیگر از روشهای درمان آدنوم سمی، جراحی است. که در آن پزشک قسمتی و یا تمامی غده تیروئید را برداشته و اگر تیروئیدکتومی به طور کامل انجام شود بیمار پس از آن به دلیل عدم وجود غده تیروئید باید تا آخر عمر، داروی مکمل هورمون تیروئید مصرف نماید.

دارو درمانی برای کنترل عملکرد تیروئید در بیماری تیروئید سمی

داروهایی از قبیل کاربی مازول به عنوان داروهای ضد تیروئید مطرح می شوند، در نظر داشته باشید که این داروها کنترل کننده علائم هستند، و در صورت قطع مجدد بیمار به پرکاری تیروئید مبتلا می گردد.

روش های نوین و بدون جراحی ندول تیروئید

یکی دیگر از روشهای درمانی تیروئید سمی استفاده از روشهای کمتر تهاجمی و بدون جراحی تیروئید است، از طریق این روش ها که چند سالی است در ایران، در پایتخت و در مرکز سونوگرافی تیراد انجام می گیرد پزشک با کمک امواج آر اف ویا امواج ماکروویو که با کمک و هدایت سونوگرافی و از طریق یک سوزن باریک به محل توده تابانیده می شود، به این ترتیب صرفا ندول از بین رفته و آسیبی به بافت پارانشیم غده تیروئید وارد نمی شود.

نکته مهم برای این بیماران اینجاست که اگر پرکاری تیروئید به دلیل ندول توکسیک و سمی باشد آر اف و ماکروویو تیروئید بسیار کمک کننده است و مانند جراحی، بیهوشی و برش پوستی اتفاق نمی افتد و نیز بر خلاف یدتراپی که مهمترین عارضه آن ایجاد هایپوتیروئیدی بعد از درمان است، این عارضه در روش کمتر تهاجمی آر اف اتفاق نمی افتد و علی الخصوص در بیماران جوان که قصد بارداری دارند بسیار کمک کننده است ولی در مواردی که علت پرکاری بیماری گریوز باشد و کل تیروئید تحت تاثیر است این درمان جایگاهی ندارد.

در مورد این درمانها در مقاله زیر و نیز در مصاحبه ای که دکتر حجت ابراهیمی نیک در شبکه سه سیما و نیز دکتر حسین چگینی در شبکه دو سیما داشتند، به طور کامل توضیح داده شده است، برای دیدن این فیلم ها به آرشیو فیلم ها مراجعه کنید.

منابع بیشتر
yourhormones