داروی پرکاری تیروئید چیست؟ قرص تیروئید پرکار + عوارض

درمان پرکاری تیروئید و داروی تیروئید پرکار چیست؟

پرکاری تیروئید یک بیماری نسبتا شایع در جامعه محسوب می شود که می تواند به دلایل گوناگونی ایجاد شود، درمان پرکاری تیروئید با روش‌های مختلف و بر اساس علت ایجاد کننده بیماری مد نظر قرار می گیرد و پزشک در حقیقت پس از انجام آزمایشات لازم از جمله سونوگرافی تیروئید، نمونه برداری تیروئید، اسکن و نیز معاینات فیزیکی علت ایجاد آن را مشخص نموده و نهایتا درمان پرکاری تیروئید بر اساس آن برنامه ریزی می شود، بسیاری از مراجعین به مرکز تصویربرداری پزشکی و سونوگرافی تیراد با مسئله پرکاری تیروئید رو به رو هستند و سوال آنها این است که داروی پرکاری تیروئید و قرص تیروئید پرکار چیست؟

بهتر است قبل از شروع یک نکته مهم را بدانید، پرکاری تیروئید بیماری بسیار خطرناکی است که حتما نیاز به درمان دارد زیرا عوارض پرکاری تیروئید عواقب زیادی را به دنبال دارد که ممکن است حتی جان بیمار را تهدید کند، می توانید از مقاله ای که برای عوارض پرکاری تیروئید آماده کرده ایم مهمترین آنها را بدانید و اگر فکر می کنید می توانید تیروئید پرکار را بدون اینکه درمان کنید رها کنید کمی به آن فکر کنید.

در اینجا به برخی از روش‌های درمان پرکاری تیروئید (مهمترین روش‌ها) اشاره می کنیم.

استفاده از داروهای ضد تیروئید که مانع از تولید هورمون‌های T۳ و T۴ می‌شوند، سه ماه پس از مصرف این داروها علائم به تدریج از بین می‌روند ولی ممکن است بیمار لازم باشد تا یک سال یا بیشتر از دارو استفاده کند.

همچنین در شرایطی که نیاز به کنترل علائم هیپرتیروئیدیسم باشد ممکن است پزشک به عنوان درمان پرکاری تیروئید از داروهای مسدود کننده بتا از جمله پروپرانول استفاده کند، علائمی مانند تپش قلب با استفاده از این داروها کنترل می شوند علاوه بر آن مسدودکننده های بتا در درمان پرفشاری خون نیز کاربرد دارند ولیکن ممکن است برای همه مناسب نباشند به طور مثال کسانی که دچار دیابت هستند و یا با آسم مبارزه می کنند ممکن است فرد مناسبی برای داروهای مسدود کننده بتا نباشند زیرا این داروها وضعیت آنها را تشدید خواهد کرد.

اسم قرص پرکاری تیروئید

درمان پرکاری تیروئید با کمک داروهای ضد تیروئید یکی از درمان‌های رایج در این بیماری است، بخصوص در زمانی که پرکاری ناشی از گواتر و یا بیماری گریوز باشد، این داروها که به آنها ضد تیروئید گفته می شود جلوی ترشح هورمون تیروئید را می گیرد و به این ترتیب میزان هورمون کافی در بدن بیمار ترشح شده و مقدار اضافی وجود نخواهد داشت.

پروپیل تیواوراسیل و متیمازول هر دو داروهای مشابهی هستند که در این زمینه مصرف می شوند، هر دو این داروها می توانند جلوی تولید هورمون های T3 و T4 را بگیرند.

اگرچه این دارو ها به طور مشابه رفتار می کنند ولی عوارض و مزایای هر کدام متفاوت است.

پروپیل تیواوراسیل

داروی PTU یا همان پروپیل تیواوراسیل بیشترین کاربرد مصرف را به این دلیل که ریسک کمتری در زمان بارداری برای تولد نوزاد داشته، در این دوران دارد ولیکن تنها مدل موجود این دارو دوز ۵۰ میلی گرمی آن است که همین موضوع کمی آزار دهنده است، زیرا دارو نیمه عمر پائین دارد و به صورت هر ۸ ساعت یک عدد مصرف می شود ولی این نکته مهم را فراموش نکنید که مصرف دارو و تعداد دوز آن صرفا و صرفا زیر نظر متخصص و با مشورت باید باشد زیرا از فردی به فرد دیگر بسته به شرایط متفاوت است.

از PTU برای کنترل دوز تیروئید قبل از عمل در کودکان نیز استفاده می شود.

از عوارض دارو می توان به تهوع، استفراغ، مشکلات بینایی، زردی، اسهال، عوارض پوستی و احساساتی مانند سرما، بی حالی (ضعف عمومی) و افسردگی نام برد.

این دارو علاوه بر اینکه جلوی سنتز هورمون تیروئید را می گیرد می تواند از تبدیل T4 به T3 هم جلوگیری کند، این دارو باید سر ساعت مصرف شود و نباید فراموش شود ولی در صورت فراموشی اگر هنوز یک ساعت تا مصرف دوز بعدی مانده است آن را مصرف کنید.

داروی متیمازول

این دارو در دوزهای مختلف ۵ یا ۱۰ میلی گرم موجود است، دارو اثر سریع داشته و نیمه عمر آن از داروی PTU بیشتر است، این دارو عوارض جانبی کمتری دارد و نحوه اثر آن این است که از سنتز هورمون تیروئید جلوگیری می کند.

دوز مصرفی بسته به شرایط بیمار است ولی در گایدلاین انجمن تیروئید آمریکا بر اساس شرایط بیمار بین ۱۰ تا ۴۰ میلی گرم در روز توصیه شده است.

تب، لرز، گلودرد، زردی چشم و پوست یا یرقان انسدادی از عوارض مهم این دارو هستند.

داروی کاربی مازول

این قرص یک پیش دارو محسوب می شود که در بدن به متی مازول تبدیل می گردد و البته قابل استفاده برای عموم نیست، این دارو از دسته داروهایی است که در درمان تیروئید به کار می رود و بیشتر برای پرکاری استفاده می شود.

به این دلیل که مصرف بیش از دوز مجاز آن خطرناک بوده در داروخانه ها بدون نسخه ارائه نمی شود، این دارو نیز مانند سایر دارو ها عوارضی دارد که البته بسیاری از مصرف کنندگان آنها را تجربه نمی کنند ولی به هر حال هر دارو به موازات اثرات مثبت عوارضی را نیز شامل می شود از جمله:

احساس ناراحتی معده، سردرد، درد مفاصل و ماهیچه، راش و بثورات پوستی، خارش، تغییر مزه در غذاها، ریزش مو  و البته یکی از عوارض نادر این دارو کاهش تعداد سلول‌های خونی است که به عنوان یکی از معایب نادر دارو ولی جدی مطرح می شود.

این دارو در دوران بارداری و شیردهی منع مصرف دارد.

درمان ید رادیواکتیو

این دارو به شکل خوراکی مصرف شده و غده تیروئید آن را جذب می کند، جذب شدن ید توسط تیروئید به تدریج موجب تخریب آن می شود و همین به نوبه خود باعث کاهش علائم پرکاری تیروئید می شود، ممکن است لازم باشد تا درمان تکرار شود، این یک درمان دائمی پرکاری تیروئید است، با این‌حال به دلیل تخریب غده تیروئید لازم است تا بیمار برای همیشه از هورمون‌های تیروئید استفاده کند.

روش جراحی

این روش با حذف جزئی و یا کلی غده تیروئید یا به اصطلاح تیروئیدکتومی همراه است، این یک روش ایمن و موثر برای درمان پرکاری تیروئید است ولی با این‌حال امکان آسیب به تارهای صوتی و دیگر بافت های اطراف تیروئید نیز وجود دارد، در صورت حذف کلی تیروئید لازم است بیمار تا آخر عمر هورمون تیروئید مصرف کند، در بسیاری از موارد سرطان تیروئید این روش به عنوان بهترین و بالاترین اولویت در درمان مد نظر قرار می گیرد.

این روش اکثرا برای بیماران گریوز با تغییرات چشمی و نیز بیماران ندول تیروئید انجام می شود، در گذشته ندول های تیروئید خوش‌خیم نیز به کمک جراحی برداشته می شدند ولیکن پیشرفت علم کمک کرده تا این بیماران نیازی به برداشتن تیروئیدشان نداشته باشند، روش هایی از جمله ار اف تیروئید و ماکروویو که به عنوان عمل های کم تهاجمی و بدون بستری قادر به درمان توده ها بوده و به این شکل عوارض جراحی نیز شامل حال بیماران نمی شود.

درمان پرکاری تیروئید به روش آر اف تیروئید

آر اف نوعی از امواج رادیویی است که با ایجاد نوسان بین مولکول‌ها در فرکانس بالا و نیز نوسان بین مولکول های دوقطبی در بافت باعث ایجاد اصطکاک و تحریک یونی شده که با تولید گرما باعث درمان و از بین رفتن ندول می شود، در طی تحقیقات انجام شده نشان داده شده است که در یک دوره شش ماهه بین ۵۵ تا ۸۵ درصد شاهد کاهش حجم توده خواهیم بود.

این روش در ایران نیز در حال انجام است، به طور کلی می توان گفت بیمارانی که با پدیده ندول تیروئید مواجه هستند و نیاز به درمان دارند با کمک این روش شانس این را دارند که بدون جراحی و بستری و از دست دادن غده تیروئید مشکل‌شان را حل کنند ولیکن این مطلب بسته به ندول تیروئید و شرایط بیمار است و بیمار بایست برای مشاوره آر اف اقدام نموده تا پس از انجام بررسی های پزشکی و معاینات نحوه درمان برای بیمار شرح داده شود.

هر چند باید به این نکته توجه نمود که در توده‌های بدخیم جبهه اول درمان در اختیار عمل جراحی قرار دارد و هنوز هم روش جراحی در سرطان‌های تیروئید اولویت بالاتر دارند ولی در برخی نمونه‌های بدخیمی که منجر به پرکاری نیز می‌شوند روش‌های فوق پاسخ گو هستند.

تا چه حد روش‌های آر اف و ماکروویو مؤثر هستند؟

با بررسی‌های انجام شده و تحقیقاتی که در این زمینه صورت گرفته و تجربه به دست آمده در زمینه این شیوه درمان‌ها باید گفت درصد بسیار مناسبی از ندول های خوش‌خیم با این روش‌ها درمان شده و با توجه به پیگیری پزشکان و انجام روش در طی یک دوره درمانی به طور ایمن ندول ها از بین خواهند رفت و نیز انواعی از توده‌های بدخیم با کمک این روش درمان پذیر هستند، فرد مناسب درمان با کمک امواج آر اف و ماکروویو، ندول های پرکار سمی و یا توکسیک تیروئید علی‌الخصوص کسی است که توده ای با حجم زیر بیست میلی گرم دارند.

از مزایای این روش‌ها می‌توان گفت، در این روش بیمار در معرض تابش اشعه قرار نمی‌گیرد، مانند جراحی بیمار تحت برش جراحی قرار نمی‌گیرد و از عوارض ید که کم کاری تیروئید متعاقب درمان ید درمانی است که در این روش وجود ندارد بنابراین خانم‌های حامله و کسانی که با کودکان در ارتباط هستند و نمی‌خواهند که از روش ید درمانی استفاده کنند این روش، روش بهتری است.

انتخاب شیوه درمان

پزشک شما بر اساس شرایط بدنی و شرایط بیماری شما نحوه درمان را انتخاب می‌نماید ولیکن در این رابطه بهتر است بیمار قبل از انجام عمل و یا شروع درمان راجع به عوارض درمان، نحوه و چگونگی انجام آن از پزشک خود سؤال کند.

مرکز تیراد اولین مرکز فوق تخصصی درمان‌های کمتر تهاجمی در ایران

تصویربرداری پزشکی تیراد به عنوان اولین مرکز فوق تخصصی در کشور در شهر تهران فعالیت می‌نماید، انجام درمان‌های کمتر تهاجمی تیروئید، نمونه برداری سوزنی، سونوگرافی تیروئید، مشاوره آر اف و همچنین درمان رگ‌های واریسی با کمک آر اف از خدمات این مرکز می‌باشد، مراجعین محترم می‌توانند از طریق شماره‌های تماس موسسه و یا صفحه اینستاگرام ما به آی دی tiradsono با ما در ارتباط بوده و هرگونه سؤالشان را در رابطه با درمان پرکاری تیروئید و یا درمان‌های کمتر تهاجمی از طریق پیج و یا سایت بپرسند و پاسخ خود را دریافت کنند.

دکتر حسین چگینی

دکتر حسین چگینی فلوشیپ فوق تخصصی رادیولوژی مداخله ای از دانشگاه تهران و متخصص رادیولوژی
موسس مرکز سونوگرافی و تصویربرداری تیراد
دارای گواهینامه نورورادیولوژی اروپا ESNR
عضو کمیته اینترونشن انجمن رادیولوژی ایران