تیروئید چیست؟ عملکرد، بیماری ها، درمان ها

تیروئید چگونه پرکار می شود

تیروئید چیست؟

غده تیروئید از طریق هورمون هایی که تولید می کند، تقریباً بر تمام فرآیندهای متابولیک بدن شما تأثیر می گذارد. اختلالات این غده می تواند از یک گواتر کوچک و بی ضرر (بزرگ شدن غده) که نیازی به درمان ندارد تا سرطان تهدید کننده زندگی متغیر باشد. شایع ترین مشکلات تیروئید شامل تولید غیر طبیعی هورمون های تیروئیدی است. هورمون تیروئیدی بیش از حد منجر به وضعیتی به نام پرکاری تیروئید می شود. تولید ناکافی هورمون منجر به کم کاری تیروئید می شود. اگرچه اثرات آن می تواند ناخوشایند یا ناراحت کننده باشد، اکثر مشکلات تیروئید در صورت تشخیص و درمان مناسب می توانند به خوبی مدیریت شوند.

 

غده پاراتیروئید چیست

غده تیروئید چیست؟

تیروئید غده ای پروانه ای شکل است که در قسمت جلویی گردن قرار دارد. این غده در زیر سیب آدم به انگلیسی (Adams apple) ، در امتداد جلوی نای قرار دارد. تیروئید دارای دو لوب جانبی است که توسط یک پل (ایستموس) در وسط به هم متصل شده اند. وقتی تیروئید اندازه طبیعی خود را دارد، نمی توانید آن را احساس کنید.

تیروئید به رنگ قرمز مایل به قهوه ای سرشار از رگ های خونی است. اعصاب مهم برای کیفیت صدا نیز از تیروئید عبور می کنند.

تیروئید چندین هورمون ترشح می کند که در مجموع هورمون های تیروئید نامیده می شوند. هورمون اصلی تیروکسین است که T4 نیز نامیده می شود. هورمون های تیروئید در سراسر بدن عمل می کنند و بر متابولیسم، رشد و تکامل و دمای بدن تأثیر می گذارند. در دوران نوزادی و کودکی، هورمون تیروئید کافی برای رشد مغز بسیار مهم است.

تنظیم میزان هورمون تیروئید

میزان هورمون ترشح شده از این غده تحت کنترل هورمون دیگری به نام TSH است که از غده هیپوفیز ترشح می شود و این هورمون نیز خود تحت کنترل ترشح هورمون دیگری به نام تیروتروپین از غده هیپوتالاموس در مغز است، کم و یا زیاد شدن هر کدام از این هورمون ها می تواند باعث ایجاد شرایطی شود که به دنبال آن شرایط عوارضی را در بدن ایجاد و موجب بیماری می شود.

فولیکول‌های غده تیروئید

این غده که به عنوان بزرگترین غده درون ریز در بدن می باشد از واحدهایی به نام فولیکول شکل گرفته که وظیفه تأمین ید و در حقیقتت جذب و انتقال آن، ساخت هورمونهای تیروگلوبولین، ترشح هورمونها به درون خون و اتصال ید برای ساخت هورمون تیرویید از وظایف این واحدهاست.

غده تیروئید چیست

بیماری‌هایی که در اثر این شرایط به وجود می آیند عبارتند از:

گواتر :

به طور کلی گواتر یک اصطلاح عمومی از تورم در تیروئید است که این تورم می تواند بدون ضرر باشد و یا نتیجه برخی بیماری ها از جمله التهاب همراه با بیماری خود ایمنی هاشیموتو و یا شرایط کمبود ید در بدن باشد

تیروئیدیتیس :

به طور معمول از یک عفونت ویروسی و یا بیماری خود ایمنی ناشی شود که در مواردی دردناک و در مواردی بدون علامت است.

هایپرتیروئیدی یا پرکاری تیروئید :

شرایطی که در اثر افزایش ترشح هورمون تیروئید به وجود می آید، این می تواند نتیجه بیماری مانند گریوز و یا وجود یک یا چند ندول پرکار و سمی تیروئید باشد

کم‌کاری تیروئید یا هیپوتیروئیدی :

کم کاری تیروئید در اثر ترشح ناکافی و کم هورمون تیرویید ایجاد می شود که اغلب نتیجه یک بیماری خود ایمنی در بدن خواهد بود، در حقیقت بیماری خود ایمنی شایعترین علت کم کاری تیرویید می باشد.

بیماری گریوز :

یک بیماری خود ایمنی که در آن غده تیروئید شروع به ترشح بیش از حد هورمون می کند و باعث پرکاری می شود.

سرطان و بدخیمی تیروئید :

با اینکه توده های بدخیم در این غده به شکل غیر شایع هستند و به ندرت دچار بدخیمی می شوند ولیکن وجود این احتمال را نمی توان نادیده گرفت و موضوع مهم و قابل تامل اینجاست که سرطان در این غده اکثراً قابل درمان بوده و با روشهایی مانند جراحی، پرتودرمانی، شیمی درمانی و امثال آن درمان صورت می گیرد و علاوه در سالهای اخیر و با پیشرفت علم و تکنولوژی با کمک روش های درمانی کمتر تهاجمی مانند آر اف تیرویید و یا ماکروویو تیرویید به درمان آن می پردازند

ندول تیروئید :

وجود گره و یا ندول در این غده یک مسئله کاملا شایع است و در اکثر سونوگرافی های غده در بزرگسالی مشهود است، در برخی موارد حتی نیازی به درمان توده نیست و فقط باید با بررسی و فالو کردن آن روند رشد و نحوه رفتاری توده را زیر نظر داشت، درمواردی که نیاز به درمان هست خوشبختانه روش های کمتر تهاجمی به خوبی پاسخگو هستند و باید توسط پزشک بررسی شوند، در صورتی که توده نتواند توسط این روشها درمان شود روشهای دیگر از جمله جراحی، تزرق الکل و غیره مورد بررسی قرار می گیرند.

طوفان تیروئیدی :

یک فرم نادر از افزایش ناگهانی سطح هورمون تیروئید که می تواند حتی موجب مرگ بیمار تیروئیدی نیز بشود و در آن سطح هورمون به حد بسیار خطرناکی بالا می رود.

آزمایش های تیرویید :

آزمایش آنتی بادی ضد TPO (تیروئیدپراکسیداز)

در بیماری های خودایمنی سیستم ایمنی و پروتئین های سیستم به آنزیم تیروئیدپراکسیداز که برای ساختن هورمون استفاده می شود، سطح این آنتی بادی در خون سنجش می شود.

سونوگرافی

انجام سونوگرافی که با کمک امواج صوتی بر روی پوست و یک روش غیر تهاجمی و ایمن برای تشخیص بافت توده و نیز هدایت در زمان نمونه برداری های اف ان ای (FNA) ، درمان های کمتر تهاجمی مانند آر اف و … استفاده می شود یکی از تستهای تشخیصی مهم در روند بیماری های این غده است.

اسکن

با کمک مقدار کمی ید رادیواکتیو خوراکی میزان جذب ید در قسمتهای مختلف غده سنجیده می شود که می تواند نشانه ای برای تشخیص سرطان تیروئید و یا خوش خیمی در آن باشد.

نمونه برداری

در صورتی که نیاز به برداشتن و آزمایش قسمتی از ندول باشد پزشک با روش FNA و بدون جراحی (بر خلاف روند گذشته که گاهی لازم بود تا مقدار زیادی از غده برداشته شود) آن را انجام می دهد، در مورد بیوپسی تیروئید به طور کامل در همین سایت توضیحات ارائه شده و می توانید با مراجعه به این مقالات تمامی اطلاعات لازم را مطالعه کنید.

بررسی TSH

با کمک این آزمایش تشخیص پرکاری و یا کم کاری تیروئید و در اثر کمبود و یا ترشح زیاد تی اس اچ بررسی می شود، کمبود این هورمون نشان دهنده پرکاری تیروئید و بالا بودن آن نشانه کم کاری غده تیرویید است.

تیروگلوبولین

افزایش تیروگلوبولین در بیماران مبتلا به سرطان و تحت درمان و پیگیری نشان دهنده عود آن است، این یک نشانگر برای سنجش سرطان تیروییدی است.

آزمایش T3 ، T4

سطح هورمونها در آن بررسی می شود

سایر آزمایشات

در زمانی که غده دچار بدخیمی شده باشد برخی آزمایشات دیگر نیز لازم است تا در تشخیص قطعی و روند درمان مورد بررسی واقع شود از جمله ام آر آی، پت اسکن و الاستو اسکن و …

درمان بیماری های تیروئید

درمان جراحی

در مواردی از جمله بدخیمی ها خط اول درمان جراحی محسوب می شود و احتمال تیروئیدکتومی بر اساس پیشرفت بیماری و پاسخگویی به درمانها گذشته و یا شرایط بیمار هست

داروهای ضد تیروئید

برخی از پرکاری های تیروئید نیازمند درمانهای دارویی بوده و با مصرف آنها میزان ترشح هورمون کاهش می یابد مانند داروی متیازول

ید رادیواکتیو

در درمان برخی پرکاری های تیروئید و یا تشخیص بیماری میزان ید رادیواکتیو در دوز پائین مورد مصرف واقع می شود و برای موارد بدخیمی می توان از دوزهای بزرگتر استفاده کرد.

درمان های کمتر تهاجمی

همان طور که مطرح شد در موارد خوش خیمی و یا برخی از بدخیمی ها درمان بدون جراحی و با کمک آر اف تیروئید و یا ماکروویو انجام می شود که خوشبختانه توانسته پاسخ بسیار مناسبی در توده های خوش خیم به خصوص اگر کوچک بوده باشند بدهد و در کیس های بدخیم و سرطانی بایست بیمار مورد بررسی قرار بگیرد.

پرتو درمانی

روشی برای درمان توده های بدخیم این غده که پس از درمان جراحی و برای از بین بردن برخی سلولهای باقی مانده استفاده می شود.

۰ / ۵. ۰

به عنوان اولین نفر رای دهید!

اشتراک گذاری
نوشتهٔ پیشین
سرطان پاراتیروئید چیست؟ علائم، عوارض، تشخیص و درمان
نوشتهٔ بعدی
چه بیماری باعث لاغری می‌شود؟

۶ دیدگاه. دیدگاه تازه ای بنویسید

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این فیلد را پر کنید
این فیلد را پر کنید
لطفاً یک نشانی ایمیل معتبر بنویسید.